Ένα σ3ξιστικό στερεότυπο που έχει ριζωθεί βαθιά στην κοινωνία μας, ως προϊόν της πατριαρχικής αφήγησης για τις γυναίκες, είναι η άποψη ότι οι γυναικείες φιλίες χαρακτηρίζονται από ζήλια, ανταγωνισμό και κακία. Αυτή η εσφαλμένη εντύπωση υπονομεύει ανερυθρίαστα την αυθεντική, καθαρή και δυνατή γυναικεία φιλία — το γνωστό σήμερα ως girl power. Το πιο οξύμωρο, όμως, είναι πως αυτή η πεποίθηση όχι μόνο εκφράζεται από άνδρες, αλλά έχει υιοθετηθεί και αναπαράγεται διαρκώς και από τις ίδιες τις γυναίκες.
Ας αποδομήσουμε λοιπόν αυτό το αφήγημα και ας αποδείξουμε ότι δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα κοινωνικό κατασκεύασμα.
Καταρχάς, πρόκειται για στερεότυπο και όχι για καθολική αλήθεια. Δεν υπάρχει καμία σταθερή βάση, κανένα αντικειμενικό στοιχείο που να επιβεβαιώνει τη γενίκευση αυτή, καθώς δεν είναι εφικτό να ελεγχθούν όλες οι γυναικείες φιλίες στον κόσμο ώστε να εξαχθεί ένα ενιαίο συμπέρασμα. Υπάρχουν εκατομμύρια γυναίκες που υπηρετούν πιστά τον θεσμό της φιλίας — και άλλες, φυσικά, που δεν το κάνουν. Δεν μπορούμε, επομένως, να μιλάμε για έναν κανόνα.
Η άποψη αυτή, ωστόσο, δε γεννήθηκε σε μια μέρα. Οι γυναίκες μεγαλώνουν μέσα σε ένα περιβάλλον που τις εκπαιδεύει να θεωρούν τις άλλες γυναίκες απειλή. Από μικρές ακούν ότι όταν είσαι όμορφη, οι υπόλοιπες σε ζηλεύουν. Ότι οι γυναικείες φιλίες είναι ύπουλες, τ0ξικές, αναξιόπιστες. Ότι ακόμα και σε μια απιστία, φταίει «η άλλη που κούνησε την ουρά της». Με λίγα λόγια, μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν τις άλλες γυναίκες με καχυποψία, ακόμη και εχθρικά. Και κάπου εδώ έρχεται και ο σεξισμός να συμπληρώσει την εικόνα.
Ο συνδυασμός αυτών των αντιλήψεων διαιωνίζει την πατριαρχία, εξυπηρετώντας τέλεια την ιδεολογία που θέλει τις γυναίκες διχασμένες, αδύναμες και απομονωμένες. Τις θέλει να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για μια δουλειά, ένα ρούχο, έναν άντρα. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι τα ΜΜΕ, τα ριάλιτι, οι σειρές, ακόμα και τα social media ενισχύουν αυτό το αφήγημα με κάθε ευκαιρία. Από τις εξαντλητικές συγκρίσεις τύπου «ποια το φόρεσε καλύτερα» μέχρι την αδιάκοπη κριτική στην εμφάνιση ή τις επιλογές των γυναικών, η τοξικότητα αυτή σερβίρεται καθημερινά — και δυστυχώς καταναλώνεται πρόθυμα.
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Διότι οι ενωμένες γυναίκες, οι αλληλέγγυες, δε χειραγωγούνται. Γίνονται άτρωτες. Κι όταν οι γυναίκες σταματούν να ανταγωνίζονται και αρχίζουν να στηρίζουν η μία την άλλη, μπορούν να καταφέρουν τα πάντα. Και αυτό ακριβώς φοβάται η πατριαρχία.
Ως γυναίκα που διατηρεί χρόνιες, βαθιές φιλίες, μπορώ να επιβεβαιώσω πως η γυναικεία φιλία είναι κάτι μοναδικό. Είναι απερίγραπτο το να έχεις δίπλα σου κάποιον που σε καταλαβαίνει απόλυτα, χωρίς να χρειάζεται εξηγήσεις. Να μοιράζεσαι τη ζωή σου με γυναίκες που επιλέγεις — και να απομακρύνεσαι από όσες δε σου ταιριάζουν, χωρίς ενοχές και χωρίς γενικεύσεις.
Ο κοινός αγώνας για μια πιο δίκαιη και ρεαλιστική γυναικεία πραγματικότητα πρέπει να μας ενώνει. Η αληθινή φιλία βασίζεται στην ανιδιοτέλεια, στην εμπιστοσύνη, στη βαθιά στήριξη. Είναι το ασφαλές έδαφος στο οποίο μπορείς να ξεδιπλώσεις τις σκέψεις σου χωρίς να κριθείς.
Η γυναικεία φιλία μπορεί να είναι ένα διαμάντι: σπάνιο, πολύτιμο και διαχρονικό. Αυτό είναι το girl power — μια ανεξάντλητη πηγή δύναμης που οι γυναίκες χαρίζουν απλόχερα μεταξύ τους. Αν θες κι εσύ να δεις την άλλη όψη, ρώτα γυναίκες που έχουν πραγματικές φίλες. Θα διαπιστώσεις πως κάθε στερεότυπο καταρρίπτεται όταν μιλάμε ανοιχτά, όταν προβάλλουμε θετικά πρότυπα και όταν ενθαρρύνουμε τα κορίτσια μας να βλέπουν η μία την άλλη όχι ως ανταγωνίστρια, αλλά ως σύμμαχο.
Ας σταματήσουμε να ανακυκλώνουμε τα ίδια κλισέ. Ας διδάξουμε στις επόμενες γενιές τη δύναμη και την ομορφιά της αληθινής φιλίας.
Συντάκτης: Μαρία Μπρισιμτζή
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
