Ξέρεις ανθρώπους που δεν μπορούν να αναπνεύσουν όση πρόσβαση κι αν έχουν σε οξυγόνο; Σαν να είχαν μια θηλιά περασμένη στο λαιμό τους. Τότε όμως όλοι θα έβλεπαν ότι κάτι τους εμποδίζει, κάτι τους πνίγει όταν το τεντώνουν μέχρι την άκρη των ορίων που τους θέτει. Μα τώρα είναι απλά άνθρωποι ανάμεσα στους πολλούς, που δύσκολα θα καταλάβεις  τη συμπεριφορά τους, γιατί απλά τίποτα δεν κάνει προφανή τη μάχη που δίνουν μέσα τους.

Είναι εκείνο το άτομο που πάλι σήμερα ξύπνησε πριν χτυπήσει το ξυπνητήρι με αγωνία να προλάβει να ετοιμαστεί κατάλληλα και να φτάσει στη δουλειά, τη σχολή ή σε εκείνο το ραντεβού του στην ώρα του. Θα αναθεματίσει για τη μισή ακόμα ώρα ύπνου που έχασε και θα σηκωθεί από το κρεβάτι του κουρασμένος και χωρίς ενέργεια, γιατί πάλι στριφογύριζε για ώρες μετά τα μεσάνυχτα ώσπου να τον πάρει ο ύπνος, ο οποίος κάθε άλλο παρά ήσυχος ήταν για ένα ακόμη βράδυ, αφού διακοπτόταν ταραχωδώς συχνά. Ρομποτικά, κατσούφικα θα πάρει το δρόμο προς τις υποχρεώσεις του, αναζητώντας κάτι να του δείξει ότι η ζωή είναι ωραία και να του αλλάξει τη διάθεση. Εσύ θα τον δεις στη στάση να κοιτάζει κάθε μισό λεπτό σε πόση ώρα έρχεται το λεωφορείο του, να ξεφυσά και να πηγαίνει πάνω-κάτω.

Θα σχολιάσεις πόσο περίεργα φέρεται και θα σκεφτείς πως αν ήθελε να μην αργήσει, ας ξυπνούσε νωρίτερα, μην γκρινιάζει τώρα και μεταδίδει και σε σας ταραχή πρωινιάτικα! Λογικό εκ μέρους σου, δεν έχει κάποιο καρτελάκι να σε πληροφορεί πόσο ταλαιπωρείται με τον ύπνο του και ούτε αυτα που τον έχουν στην τσίτα αυτή τη στιγμή. Εκείνος προσπαθεί να υπολογίσει τα πάντα και να προετοιμαστεί για όλα. Αν έχει κίνηση κι αργήσει; Θα ρεζιλευτεί. Κι αν έχει επιπτώσεις; Τι θα πει σε εκείνον που επικριτικά θα χασκογελάσει και θα του πει πως πάλι τον πλάκωσε το πάπλωμα και πως πρέπει κάτι να κάνει να μην ξενυχτάει, να αφήσει τις διασκεδάσεις για το Σαββατοκύριακο; Κανείς δεν τον καταλαβαίνει! Χάλασε πάλι η μέρα του. Θα κοκκινήσει και τα μάτια του θα υγρανθούν. Θα θέλει να τρέξει μακριά, του έκλεψαν το οξυγόνο.

Είναι εκείνος ο άνθρωπος που θα κοντοσταθεί για ώρα έξω πριν μπει σε ένα γεμάτο κόσμο χώρο. Μόλις μπει νιώθει θα  κοιτάνε όλοι εκείνον• πώς έχει ντυθεί, πώς έχει κάνει τα μαλλιά του, πώς κινείται. Ενοχλεί! Έπειτα, όταν έρχεται η ώρα που αποχωρεί, φέρνει ξανά και ξανά στο κεφάλι του τι είπε και πώς συμπεριφέρθηκε. Όλα λάθος, θα γελούν μαζί του. Εσύ δε θα φερόσουν ποτέ έτσι ως τρίτος ισχυρίζεσαι κι ίσως αυτή να ‘ναι η αλήθεια. Αυτός ο άνθρωπος, όμως, έχει πάψει να έχει τον έλεγχο των σκέψεών του. Δε βασιλεύει η λογική στην ύπαρξή του, αλλά το άγχος. Αυτός ο εχθρός που τον κρίνει συνεχόμενα, τον απειλεί, τον τρομοκρατεί. Κρύβεται, όμως, πολύ ύπουλα ώστε κανείς τρίτος να μην τον διακρίνει και το θύμα του να βασανίζεται χωρίς την κατανόηση ή τη συμπαράστασή σου.

Είναι εκείνος ο πωλητής που θα δεις να μην μπορεί να ανταποκριθεί σε ώρα αιχμής. Θα δηλώσεις δυσαρεστημένος για την εξυπηρέτηση και τόσο εσύ όσο και το αφεντικό του θα θυμώσετε που τη στιγμή που έπρεπε να αυξήσει ταχύτητα και να σκέφτεται πιο γρήγορα και αποτελεσματικά, εκείνος έκανε ένα βήμα πίσω και προσπαθούσε με πολύ αργές κινήσεις να ανταποκριθεί. Δεν ξέρει κανείς όμως πως ο οργανισμός του είναι σε κατάσταση απειλής και σε ετοιμότητα για φυγή.

Είναι το άτομο εκείνο που συνεχώς φαίνεται αφηρημένο και η σκέψη του βρίσκεται συνέχεια εκτός πραγματικού τόπου και χρόνου. Νιώθει μονίμως ανηδονία. Όταν είναι με παρέα δείχνει να μην το απολαμβάνει. Θέλει να χαλαρώσει αλλά το μυαλό του δεν παύει ποτέ• παίζει σε επανάληψη όσα τον απασχολούν. Παρελθόν, παρόν, υποχρεώσεις και μέλλον συνεχώς του φωνάζουν ότι δεν κάνει ό,τι θα ‘πρεπε, πως τίποτε δεν πάει καλά κι όλα είναι μάταια κι εκείνος ανίκανος. Ξέρει πως σε ενοχλεί αυτή η συμπεριφορά κι αυτό προστίθεται στους μπαμπούλες εκείνους που τον αγχώνουν, που δεν μπορεί να διαχειριστεί.

Είναι το άτομο που θα θεωρηθεί αναβλητικό κι ανεύθυνο, γιατί θα αφήσει μέχρι την τελευταία στιγμή τις υποχρεώσεις του. Δεν ξέρει κάνεις όμως πως προσπάθησε πολλές φορές πιο πριν, μα το μυαλό του θόλωσε. Τον κατέλαβαν όλα τα «αν» της αποτυχίας και θόλωσε η σκέψη του. Ήταν πανικόβλητος και χρειαζόταν μεγάλη προσπάθεια για να ηρεμήσει και μόνο. Κι ήξερε πως όσο χρονοτριβεί, τόσο πιθανότερη η αρνητική έκβαση κι έτσι έμπλεκε σε ένα φαύλο κύκλο που έβαζε τρικλοποδιά στα σχέδιά του.

Είναι εκείνο το άτομο που θα νιώσει ασφάλεια και ηρεμία μόνο στο σπίτι του. Που δε θα έχει να δώσει λογαριασμό σε κανέναν τρίτο και μπορεί να αφεθεί στις σκέψεις του προσπαθώντας να εξασφαλίσει ένα πιο ήρεμο αύριο. Κι είτε είναι εκείνος που θα ξεσπάσει στο φαγητό, ως τη μόνη απόλαυση που του έχει μείνει είτε αυτός που το άγχος του χει δέσει κόμπο το στομάχι και δεν κατεβαίνει μπουκιά κάτω. Για τους πολλούς, όμως, είναι ο τεμπέλης, ο σπιτόγατος, ο άνθρωπος χωρίς ενδιαφέροντα, ο μοναχικός και είτε κοιλιόδουλος είτε χτικιάρης.

Είναι, επίσης, εκείνος που όλη μέρα θα νυστάζει, μα όταν πέσει στο κρεβάτι αρχίζει ο μεγάλος αγώνας.  Η νύστα εξαφανίζεται και τη θέση της παίρνει η επιθυμία να τα σκεφτεί όλα από την αρχή, να βρει μια λύση, να πάψει να είναι έρμαιο των καταστάσεων. Και δώσ’ του δάκρυ κι απελπισία. Κι οι στροφές στο κρεβάτι πιο τακτικές κι από αυτές των ρούχων στο πλυντήριο. Μέχρι να εξαντληθεί και να αποκοιμηθεί το χάραμα, ώσπου να ξυπνήσει ξανά από εφιάλτη. Και κάθε μέρα να ξυπνά πιο κουρασμένος από πριν, ψυχικά και σωματικά ώστε να δυσκολεύεται να λειτουργήσει σωστά. Ενώ για τους απ’ έξω θα ‘ναι απλά ο γκρινιάρης που δε χορταίνει ποτέ τον ύπνο! Άλλωστε τόσες ώρες περνά σπίτι, ακόμα να ξεκουραστεί;

Η λέξη «άγχος» εμπεριέχει ετυμολογικά την έννοια του πνιξίματος αφού συνδέεται με το ρήμα άγχω- πιέζω, πνίγω. Πόσο ζωντανός μπορεί να νιώθει, λοιπόν, ο άνθρωπος τοποθετημένος σε μια αγχόνη;

 

Συντάκτης: Νίκη Φαρδιά
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου