Πώς να μην υιοθετήσει το παιδί σου τα αρνητικά του χαρακτήρα σου

Είναι ευρέως γνωστό πως τα παιδιά υιοθετούν συμπεριφορές και πολλές φορές «ξεπατικώνουν» λέξεις ή φράσεις που ακούν από τους μεγάλους, από τους φίλους τους, από το στενό οικογενειακό και φιλικό τους περιβάλλον. Όταν αυτά που κοπιάρουν και η συμπεριφορά που υιοθετούν βοηθάει στη μετέπειτα εξέλιξή τους και στη διαμόρφωση του χαρακτήρα τους, τότε οι γονείς είμαστε ευτυχισμένοι. Τι γίνεται όμως όταν τα παιδάκια μας αντιγράφουν στοιχεία απ’ τα οποία εμείς οι ίδιοι θα θέλαμε να απαλλαγούμε;

Είναι όμορφο να βλέπεις ότι το παιδί σου υιοθετεί τα θετικά σου στοιχεία. Νιώθεις περήφανος -όχι μόνο επειδή παίρνει παράδειγμα από σένα-, αλλά γιατί ξέρεις ότι του δίδαξες κάτι σωστό, έμαθε κάτι σημαντικό. Το να μαζεύει το παιδί το δωμάτιό του αφού παίξει και το να σέβεται και να εκτιμάει τα παιχνίδια του δείχνει ένα υπεύθυνο μικρό ανθρωπάκι που καταλαβαίνει από κανόνες και όρια και παράλληλα τα αποδέχεται. Δε σπάει τα παιχνίδια του και δεν τα καταστρέφει, γιατί υπάρχουν παιδάκια που δεν έχουν και αν ένα παιχνίδι δεν το θέλει το λέει στη μαμά και τον μπαμπά για να το δώσουν σε κάποιο άλλο παιδάκι ώστε να προσφέρει σ’ αυτό χαρά. Όταν το παιδί μαθαίνει από μικρό τις αξίες της αγάπης, της συμπόνοιας, της κατανόησης, της φιλανθρωπίας, βρίσκεται στο σωστό δρόμο.

Τι γίνεται όμως όταν το παιδί σου αντιγράφει τα αρνητικά του χαρακτήρα σου και ξεπατικώνει και απ’ αυτά; Εμείς ως ενήλικες καμιά φορά χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας βρισιές είτε γιατί μέσα στην ένταση της μέρας και την ανάγκη να την απομακρύνουμε δεν πολυσκεφτόμαστε το λεξιλόγιό μας είτε γιατί νιώθουμε οικεία με άλλα πρόσωπα. Τι γίνεται όμως όταν ακούς το μικρό παπαγαλάκι να επαναλαμβάνει τη βρισιά που εσύ μόλις ξεστόμισες; Εννοείται πως την πρώτη φορά μπορεί να κάνεις τον Κινέζο γιατί ίσως αύριο να μη θυμάται καν τη συγκεκριμένη λέξη, αλλά κάτι τέτοιο σε διδάσκει στο εξής να προσέχεις κάθε σου λέξη, φράση, πρόταση. Τι κάνεις όμως όταν παθαίνει εθισμό με το κινητό επειδή σε βλέπει να ασχολείσαι συνέχεια μαζί του και το βλέπεις να χτυπιέται κάτω για να το πάρει; Τι γίνεται όταν βαριέται σε μια δεξίωση που έχετε παρευρεθεί οικογενειακώς και κλαίει ασταμάτητα ζητώντας να φύγετε, όταν αρνείται πεισματικά να κάνει τα μαθήματά του ή όταν δεν είναι επιμελής στις υποχρεώσεις του, όταν τρώει παραπάνω απ’ το κανονικό ή βουλιμικά ή ξαφνικά επιλέγει να μη βάζει μπουκιά στο στόμα του κι όλα αυτά επειδή βλέπει εσένα και παίρνει παράδειγμα;

Ένα πράγμα πρέπει να καταλάβουμε και όσο πιο νωρίς το αντιληφθούμε εμείς οι ενήλικες τόσο καλύτερη θα είναι η ανταπόκριση από τα παιδιά μας. Είμαστε πρότυπα. Πρέπει να προσέχουμε ανά πάσα στιγμή και κάθε λεπτό τι υλικό τους δίνουμε να αντιγράψουν. Είμαστε το copy paste τους. Ό,τι βλέπουνε από εμάς, αυτό μιμούνται. Όταν για παράδειγμα μας βλέπουν να ασχολούμαστε διαρκώς με το κινητό και δεν παίζουμε ούτε ένα επιτραπέζιο μαζί τους, το ενδιαφέρον τους θα επικεντρωθεί στο κινητό και αυτό θα θέλουν να γνωρίσουν και να ανακαλύψουν, αφού η μαμά και ο μπαμπάς το χρησιμοποιούν με τόση ευλάβεια. Σκεφτείτε ότι πρόκειται για μικρά ρομποτάκια που θα υιοθετήσουν τις κασέτες με δεδομένα που εμείς θα τοποθετήσουμε στο μυαλουδάκι τους. Και λέγοντας δεδομένα σκεφτείτε λέξεις, σκέψεις, συμπεριφορές, συναισθήματα, αξίες, αντιλήψεις, πεποιθήσεις, τα πάντα.

Αν αντιγράψουν, λοιπόν, μια άσχημη συμπεριφορά από εμάς και το αντιληφθούμε θα πρέπει να δράσουμε αμέσως να τους εξηγήσουμε για ποιο λόγο αυτή η συμπεριφορά δεν είναι αποδεκτή. Θα πρέπει με απλά παραδείγματα να τους δώσουμε να καταλάβουν. Τα παιδάκια αντιλαμβάνονται από μικρή ηλικία την έννοια του σωστού και του λάθους. Δική μας αρμοδιότητα ως γονείς είναι να προσπαθήσουμε να το κάνουμε κατανοητό, ακόμα και αν η μη αποδεκτή συμπεριφορά δεν προέρχεται από εμάς, αλλά από επιρροές από το περιβάλλον, όπως από την επαφή με άλλα παιδάκια στο σχολείο.

Η σχέση μας με τα παιδιά μας πρέπει να είναι ουσιαστική, να υπάρχει αλληλεπίδραση, να κατανοούμε πως ναι μεν είναι μικρά αλλά είναι και πανέξυπνα. Το μυαλουδάκι τους είναι σαν σφουγγάρι και μαθαίνουν εύκολα. Ας συζητάμε μαζί τους, ας προσπαθήσουμε να τους προσφέρουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε και ας είμαστε δίπλα τους να τα συμβουλεύουμε, ώστε να μην επαναλάβουν τα δικά μας λάθη.