Ας το παραδεχτούμε: όλοι έχουμε κάνει πράγματα για τη μόδα που δε μας κάνουν και πολύ περήφανους. Έχουμε στριμωχτεί σε skinny jeans που δε μας άφηναν να αναπνεύσουμε, έχουμε φορέσει τακούνια τόσο ψηλά που έπρεπε να πιανόμαστε από τοίχους για να μη σωριαστούμε, και έχουμε υπομείνει το κρύο με ένα τζάκετ που «δεν κλείνει γιατί έτσι φοριέται». Όμως, όσο και αν έχουμε υποφέρει για το στιλ μας, τίποτα δε συγκρίνεται με τα fashion trends του παρελθόντος που κυριολεκτικά έθεταν σε κίνδυνο τη ζωή των ανθρώπων.

Σήμερα θα μιλήσουμε για μερικά από τα πιο επικίνδυνα trends στην ιστορία της μόδας – τάσεις που σκότwσαν, παραμόρφωσαν και κατέστρεψαν την υγεία όσων τις ακολούθησαν. Από δηλητhριώδες μακιγιάζ μέχρι βaσανιστικά αξεσουάρ, αυτά τα trends είναι η απόδειξη ότι το «η ομορφιά θέλει θυσίες» κάποιες φορές πήγαινε πολύ, πάρα πολύ, μακριά.

 

1. Venetian Ceruse – Το θανατηφόρο make-up

Αν σήμερα γκρινιάζουμε για το foundation που «βαραίνει» το δέρμα μας, φανταστείτε να φορούσαμε ένα προϊόν που κυριολεκτικά μας δηλhτηριάζει αργά και σταθερά. Αυτό ακριβώς έκανε το Venetian Ceruse, η λευκή πούδρα που χρησιμοποιούσαν οι γυναίκες στην Ευρώπη κατά την Αναγέννηση, ιδιαίτερα στη Βενετία και την Αγγλία.

Το να έχεις αψεγάδιαστο, λευκό σαν πορσελάνη δέρμα ήταν τότε συνώνυμο της ομορφιάς και του κύρους. Η λύση; Μια κρέμα από ξύδι και ανθρακικό μόλυβδο, μια από τις πιο τοξικές ουσίες που υπάρχουν. Οι γυναίκες της εποχής το άπλωναν γενναιόδωρα στο πρόσωπό τους, αγνοώντας (ή αγνοώντας επιλεκτικά) τις παρενέργειες: νεφρική ανεπάρκεια, παράλυση, ακόμα και θάνaτο.

Φήμες θέλουν τη βασίλισσα Ελισάβετ Α’ να είναι φανατική χρήστρια του Venetian Ceruse. Προς το τέλος της ζωής της, το δέρμα της ήταν τόσο κατεστραμμένο, που έπρεπε να βάζει όλο και περισσότερη ποσότητα, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο μέχρι τον θάνατό της.

 

2. Belladonna Eye Drops – Οι σταγόνες που σου έδιναν «γοητεία» και τύφλωση

Ξέρουμε πως τα μεγάλα, λαμπερά μάτια θεωρούνταν ανέκαθεν σημάδι ομορφιάς. Αλλά, στην Ιταλία της Αναγέννησης, οι γυναίκες δεν αρκούνταν σε ένα ωραίο βλέμμα – ήθελαν τα μάτια τους να δείχνουν τεράστια, σκοτεινά και σαγηνευτικά. Έτσι, κατέφυγαν στις σταγόνες Belladonna, ένα προϊόν που περιείχε εκχύλισμα από το φυτό Atropa belladonna (γνωστό και ως «Θανάσιμος Στρύχνος»).

Το συγκεκριμένο δηλhτηριώδες φυτό προκαλεί διαστολή της κόρης των ματιών, κάνοντάς τες να φαίνονται μεγαλύτερες και πιο ελκυστικές. Το πρόβλημα; Ε, απλά μπορούσε να προκαλέσει τύφλωση. Οι γυναίκες που το χρησιμοποιούσαν συχνά ανέφεραν θαμπή όραση, ζαλάδες και χρόνια προβλήματα στα μάτια.

Το ακόμη πιο ειρωνικό; Η Belladonna λέγεται πως ήταν το δhλητήριο, που χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι για να σκοτώνουν τους εχθρούς τους. Κι όμως, κάποιοι απόγονοί τους, το έβαζαν εθελοντικά στα μάτια τους.

 

3. Edwardian Collars – Όταν το στιλ σε έπνιγε κυριολεκτικά

Η μόδα του 19ού αιώνα λάτρευε το αριστοκρατικό, επιβλητικό look, και οι άντρες της εποχής έκαναν τα πάντα για να φαίνονται κομψοί και αυστηροί. Ένα από τα πιο iconic αξεσουάρ της περιόδου ήταν τα λεγόμενα «Edwardian Collars».

Αυτά τα αποσπώμενα κολάρα εφευρέθηκαν, υποτίθεται, για πρακτικούς λόγους: οι άντρες δε θα χρειαζόταν να αλλάζουν ολόκληρο το πουκάμισο κάθε μέρα. Έβγαζαν απλώς το κολάρο, το καθάριζαν ή το άλλαζαν, και voila – καινούργιο λουκ με μηδέν κόπο (και κυρίως χωρίς να χρειάζεται να πλένουν ολόκληρο ρούχο, γιατί μην ξεχνάμε ότι τότε το πλύσιμο ήταν φασαρία ολόκληρη).

Μόνο που, για να δείχνουν πιο “στιβαρά” και στητά, τα κολάρα φτιάχνονταν για να είναι τόσο σκληρά, που κυριολεκτικά θύμιζαν σανίδες. Ήταν τόσο σκληρά και άκαμπτα, που μπορούσαν να κόψουν την κυκλοφορία του αίματος αν ο άντρας έγερνε το κεφάλι του μπροστά ενώ καθόταν ή κοιμόταν. Δεν είναι τυχαίο ότι στη Γερμανία τα κολάρα αυτά είχαν αποκτήσει και τρομακτικό παρατσούκλι: τα έλεγαν Vatermörder, που μεταφράζεται ως “πατροκτόνοι”. Όχι επειδή σκότωναν πατεράδες βέβαια, αλλά επειδή οποιοσδήποτε κύριος άνω των 30 κινδύνευε άμεσα να αφήσει την τελευταία του πνοή μέσα σε ένα τέτοιο fashion item.

 

4. Κορσέδες – Το απόλυτο βασανιστήριο της μόδας

Ο κορσές είναι ίσως το πιο διάσημο (και διαβόητο) fashion trend που βγήκε ποτέ. Από τον 16ο έως τον 20ό αιώνα, οι γυναίκες σε Ευρώπη και Αμερική φορούσαν αυτούς τους εξαιρετικά σφιχτούς κορσέδες για να αποκτήσουν τη θρυλική «μέση δαχτυλίδι».

Όμως, το κόστος για αυτή την τέλεια σιλουέτα ήταν απίστευτα επώδυνο. Οι κορσέδες μπορούσαν να προκαλέσουν: παραμόρφωση των πλευρών, πιέσεις στα εσωτερικά όργανα (κάνοντάς τα να αλλάξουν θέση), δυσκολία στην αναπνοή, λιποθυμίες, ακόμη και θανάτους από ανακοπή καρδιάς ή πνευμονικές επιπλοκές.

Υπάρχουν αναφορές για γυναίκες που έσπαγαν πλευρά από το υπερβολικό σφίξιμο. Και το χειρότερο; Πολλές έλεγαν πως άξιζε τον κόπο, αν σήμαινε ότι θα είχαν πιο αδύνατη μέση.

 

5. Foot Binding – Το κινέζικο βασανιστήριο

Αν τα υπόλοιπα trends δε σας φάνηκαν ακραία, ετοιμαστείτε για το foot binding, μια παράδοση που ξεκίνησε στην Κίνα γύρω στον 10ο αιώνα και συνεχίστηκε για εκατοντάδες χρόνια.

Η λογική ήταν απλή: οι Κινέζες έδεναν τα πόδια των κοριτσιών από μικρή ηλικία, σπάζοντας τα δάχτυλα και τα μετατάρσια, ώστε να παραμείνουν μικρά και παραμορφωμένα. Τα λεγόμενα «Lotus Feet», όπως τα αποκαλούσαν, θεωρούνταν απολύτως ελκυστικά και ήταν προϋπόθεση για έναν καλό γάμο.

Φυσικά, το αποτέλεσμα ήταν τρομακτικό: οι γυναίκες ζούσαν με φρικτούς πόνους, μολύνσεις, και δυσκολία στο περπάτημα για όλη τους τη ζωή.

Και σήμερα;

Τελικά, μπροστά σε όλα αυτά, το να ιδρώνεις μέσα σε ένα πουλόβερ τον Σεπτέμβρη ή να στραβοπατάς πάνω σε platform sneakers μοιάζει σχεδόν… χαριτωμένο. Η μόδα πάντα είχε τις υπερβολές της – το θέμα είναι πόσο μακριά είσαι διατεθειμένος να φτάσεις για να θεωρηθείς “στιλάτος”. Ευτυχώς, σήμερα, το μόνο που ρισκάρουμε είναι μερικές άβολες φωτογραφίες. Και μπορούμε πάντα να τις σβήσουμε. Μικρό το κακό.

Συντάκτης: Ελευθερία Σιδέρη
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη