Αχ ο έρωτας! Το συναίσθημα για το οποίο όλοι γινόμαστε αλοιφές. Το ψάχνουμε, το διεκδικούμε, το παλεύουμε, το ζωντανεύουμε, το σκοτώνουμε, το ανασταίνουμε. Είναι κινητήριος δύναμη με προεκτάσεις που πολλές φορές αγγίζουν το όριο της πνευματικότητας. Είναι μια αίσθηση που μας οδηγεί σε απίστευτες υπερβάσεις εαυτού και τα πρώτα στάδια είναι συναρπαστικά. Ουτοπικά μεν, αλλά τόσο απόλυτα που και εδώ κάνουμε την υπέρβαση και απλώς δεν μας νοιάζει.
Η οικειότητα όμως αναπτύσσεται με το χρόνο, το ίδιο και η ουσιαστική αγάπη που είναι και το ζητούμενο. Η ένταση και το πάθος μετουσιώνονται σε κάτι πιο ουσιώδες και όσοι άντεξαν να περάσουν από το στάδιο της εξιδανίκευσης σε αυτό της ουσίας είναι οι πραγματικοί νικητές της ερωτικής αγάπης.
Υπάρχουν όμως και οι άλλοι. Εκείνοι που παρέμειναν κολλημένοι στα πρώτα στάδια. Εκείνοι που επιζητούν να αναπαράξουν τα ίδια έντονα συναισθήματα που ένιωσαν στην αρχή, εκείνοι που σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να δεχθούν τη φυσική εξέλιξη της ερωτικής αγάπης σε μια γήινη δυναμική, η οποία έχει καθημερινότητες και λάθη, παραλείψεις και σφάλματα.
Η αδυναμία μας να δεχθούμε αυτή την τόσο φυσική εξέλιξη συχνά οδηγεί σε εξαρτητικές συμπεριφορές οι οποίες μπορεί να αποβούν καταστροφικές τόσο για το άτομο που τις υιοθετεί, όσο και για την ίδια τη σχέση.
Μοτίβα αυτοκαταστροφικά, εκρήξεις ζήλιας, εμμονικές συμπεριφορές, παράλογες απαιτήσεις, στρατηγικές ελέγχου, τεχνάσματα χειραγώγησης, συναισθηματικοί εκβιασμοί συνθέτουν μια εικόνα αποσύνθεσης, τοξικότητας και καταστροφής. Μια εικόνα που δεν έχει νικητές, μόνο χαμένους.
Το εξαρτημένο άτομο συνήθως έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, και δεν πιστεύει ότι είναι «αρκετά καλό» για να κριθεί άξιο αγάπης. Επιζητεί την επιβεβαίωση μόνο από εξωτερικούς παράγοντες και όχι από το πώς το ίδιο νιώθει για τον ίδιο του τον εαυτό.
Έτσι κάθε παράλειψη από μέρους του συντρόφου του θεωρείται σαν ένα θανάσιμο σφάλμα που έχει επιπτώσεις καταστροφικές. Το εξαρτημένο άτομο έχει μια απόλυτη ανάγκη να αγαπηθεί με έναν τρόπο που δεν είναι το ίδιο ικανό να αγαπήσει τον εαυτό του. Ζει σε ένα συναισθηματικό κόσμο όπου κυριαρχεί το χάος, η απόγνωση και η απελπισία. Εκλογικεύοντας αυτή του την εξάρτηση με την αντίληψη ότι ψάχνει ή χτίζει τον τέλειο έρωτα, ζει μονίμως με το φόβο ότι θα μείνει μόνο του ή θα το απορρίψουν. Πιστεύει ότι η τέλεια σχέση θα δώσει τέλος σε όλα του τα προβλήματα. Βρίσκεται σε μια διαρκή αναζήτηση συντρόφου, μέσω του οποίου θα συμπληρωθεί το χαμένο κομμάτι της ζωής του και θα γεμίσει το κενό που νιώθει μέσα του. Όπως ο αλκοολικός με το ποτό, έτσι και ο εξαρτημένος από τον έρωτα, θα χρησιμοποιήσει τη σχέση και το άλλο πρόσωπο ως εργαλείο και μέσο για βρει μια συναισθηματική ισορροπία στη ζωή του.
Για έναν εξαρτημένο άνθρωπο η ερωτική αγάπη είναι εμμονική, αγχωτική, άνευ ουσιαστικής οικειότητας και παράγοντας ανασταλτικός στο να μπορέσει να πάρει το ρίσκο και να κάνει κάποιες αλλαγές. Η σχέση θα επιβιώσει μόνο όταν ο σύντροφος τους κάνει αυτό το οποίο εκείνο θέλει, αλλιώς απειλεί με αποχωρήσεις ή απλώς φεύγει προς την αναζήτηση της επόμενης σχέσης. Η οποία συνήθως έρχεται άμεσα. Όλα στο βωμό του να ζήσει αυτό το πρωτογενές ανέβασμα που ένιωθε στην αρχή κάθε σχέσης. Είναι σαν να προσπαθεί συνέχεια να είναι μεθυσμένος, χωρίς όμως να τον προλαβαίνουν οι επιπτώσεις του hangover. Ένας συνεχής αγώνας ενός ουτοπικού «high» που κάποια στιγμή μοιραία οδηγεί στην συναισθηματική απομόνωση και στην απώλεια.
Ο David Burns λέει: «Καθένας μας είναι υπεύθυνος για τη συναισθηματική ισορροπία και την ευτυχία του. Όποιος δεν μπορεί να το καταφέρει αυτό παρά μόνον όταν έχει έναν σύντροφο, τότε είναι καταδικασμένος να μη γνωρίσει ποτέ την ερωτική αγάπη. Το μόνο που θα γνωρίζει θα είναι η εξάρτηση, την οποία θα ονομάζει αγάπη».
Και κάπου εδώ ίσως να βρίσκεται και το μυστικό της απεξάρτησης. Στην πραγματική αγάπη προς εμάς με όλα μας τα καλά και τα άσχημα, στην επιβολή υγιών ορίων με τους συντρόφους μας, στα ξεκάθαρα λόγια και προθέσεις, και στην ικανότητά μας να αναλαμβάνουμε την ευθύνη των συναισθημάτων μας, χωρίς να περιμένουμε κάποιον άλλο να έρθει να μας «σώσει» από αυτό το εσωτερικό μας κενό.
Σε όλους μας αξίζει.
Συντάκτης: Μαρία Αγοραστού
