Υπάρχει ένα άγαλμα, άγνωστης ταυτότητας, που θα έπρεπε να τοποθετηθεί σε κάθε υπνοδωμάτιο ζευγαριού, στο σαλόνι, στο μπάνιο, ακόμα και πάνω στο ψυγείο. Δε θα απεικονίζει ούτε τον Έρωτα με τα φτερά του, ούτε τον Φρόιντ με το πούρο του. Θα είναι η προσωποποίηση των σιωπηλών προσδοκιών. Χωρίς στόμα, αλλά με βλέμμα που σε καίει. Σαν να λέει: «Καλά, δεν κατάλαβες ακόμα τι θέλω;»
Ναι, αυτές είναι οι προσδοκίες που δεν τολμάμε να ξεστομίσουμε, γιατί «θα έπρεπε να το ξέρει από μόνος του», «δεν είναι ανάγκη να του το πω», «αν με αγαπούσε πραγματικά, θα το ένιωθε». Αυτές οι προσδοκίες που καμουφλάρονται ως ευγένεια, αλλά κουβαλούν το φονικό ένστικτο εκπαιδευμένου δ@λοφόνου.
Οι σιωπηλές προσδοκίες φοράνε σατέν ρόμπα. Μπαίνουν στο σαλόνι αθόρυβα, κάθονται δίπλα μας στον καναπέ κι όσο πιο πολύ δε μιλάμε γι’ αυτές, τόσο πιο πολύ μεγαλώνουν. Τρώνε από το μπολ μας τα ποπ κορν, κοιτάνε με μισό μάτι το ταίρι μας που δεν πρόσεξε ότι αλλάξαμε το χρώμα στα μαλλιά και περιμένουν… να εξοργιστούμε.
Η μία πλευρά θέλει ο άλλος να της φέρνει λουλούδια αυθόρμητα, αλλά δεν του το είπε ποτέ γιατί «θα χάσει τη μαγεία». Εκείνος πιστεύει ότι δεν της αρέσουν τα λουλούδια γιατί ποτέ δεν του ζήτησε. Εκείνη μαραίνεται εσωτερικά με κάθε εβδομάδα που περνά χωρίς ένα τριαντάφυλλο κι ο άλλος νομίζει ότι όλα πάνε καλά γιατί εκείνη γελάει με τα αστεία του. Ένα πρωί, εκείνη εκρήγνυται επειδή εκείνος δεν κατέβασε τα σκουπίδια. Η έκρηξη δεν έχει καμία σχέση με τα σκουπίδια. Ούτε με το ότι χτες δεν είπε «σ’ αγαπώ». Είναι το άθροισμα 46 εβδομάδων χωρίς λουλούδια.
Οι σχέσεις, ας το πούμε ξεκάθαρα, δεν είναι escape room. Δεν υπάρχει μυστικό μήνυμα πίσω από τον καθρέφτη, ούτε γρίφος με λέξεις-κλειδιά για να καταλάβει ο άλλος τι έχουμε μέσα στο κεφάλι μας. Κι όμως, πόσο συχνά παίζουμε αυτό το παιχνίδι της μαντεψιάς;
– Δε σου είπα τίποτα, αλλά εννοείται ότι περίμενα να θυμηθείς την επέτειό μας.
– Δεν το συζητήσαμε ποτέ, αλλά θεωρείται αυτονόητο ότι πρέπει να καταλαβαίνεις πότε είμαι στενοχωρημένος.
Ας συμφωνήσουμε επιτέλους ότι το «αυτονόητο» είναι ο πιο διαβόητος ψεύτης στη χώρα των σχέσεων. Δεν είναι τίποτα αυτονόητο. Ούτε το «καλημέρα» όταν ξυπνάμε, ούτε το «μου λείπεις» όταν λείπουμε. Όλα χρειάζονται να ειπωθούν, να γίνουν πράξη ή να ζητηθούν ξεκάθαρα. Αλλιώς καραδοκεί η παρεξήγηση, αυτό το μικρό τέρας που χτίζει τοίχους με τουβλάκια σιωπής. Και βέβαια υπάρχει και η περήφανη κατηγορία των ανθρώπων που λένε:
– Εγώ δε ζητάω τίποτα, ό,τι κάνει πρέπει να το κάνει μόνος του.
Μα αν δεν του πεις τι χρειάζεσαι, πώς περιμένεις να το κάνει; Είναι η σχέση διαγωνισμός υπερφυσικής ενσυναίσθησης; Όχι. Ούτε το παιχνίδι με τα βελάκια στο λούνα παρκ. Το να εκφράζεις τις ανάγκες σου δεν είναι αδυναμία. Είναι γενναιότητα. Είναι η παραδοχή ότι είσαι άνθρωπος και όχι πίνακας ζωγραφικής που ο άλλος πρέπει να ερμηνεύσει. Και, στο κάτω-κάτω, το να ζητήσεις κάτι δε σημαίνει ότι το απαιτείς. Μπορεί να ακουστεί, να συζητηθεί, να μπείτε σε διάλογο. Αυτό λέγεται σχέση. Τα άλλα λέγονται σίριαλ με κακό φινάλε.
Αν ένα πράγμα σκοτώνει αργά και σταθερά τις σχέσεις, δεν είναι οι μεγάλες διαφωνίες, αλλά οι μικρές προσδοκίες που ποτέ δεν ειπώθηκαν. Το «δεν πειράζει» που είπε η φωνή μας ενώ μέσα μας έβραζε. Το «καλά είμαι» ενώ θέλαμε μια αγκαλιά. Το «δε χρειάζεται να πεις τίποτα» ενώ αυτό ακριβώς χρειαζόταν: να ειπωθεί κάτι. Οπότε, πριν καταδικάσουμε τον άλλον γιατί «δεν κατάλαβε», ας αναρωτηθούμε: του το είπαμε ποτέ; Ή περιμέναμε να το μαντέψει ενώ φορούσαμε το πιο αδιάφορο προσωπείο μας ή ακόμα και να μυρίσει τα νύχια του;
Οι σιωπηλές προσδοκίες δεν είναι ρομαντικές. Είναι σαν βόμβες με χρονοδιακόπτη. Όσο πιο πολύ δε μιλάς, τόσο πιο πολύ κοντεύει η έκρηξη. Και το κακό είναι ότι, τις περισσότερες φορές, εκείνος που δεν ήξερε καν ότι υπήρχε βόμβα, βρίσκεται στο επίκεντρο. Γι’ αυτό, αν είναι να σωπάσεις, κάν’ το για να ακούσεις – όχι για να ελπίζεις ότι θα σε καταλάβουν από μόνοι τους. Οι σχέσεις δεν είναι τηλεπάθεια, είναι συνεργασία. Και όσο κρατάς τις προσδοκίες σου μέσα σου, τόσο τις μετατρέπεις σε παράπονα που κανείς δεν υπέγραψε. Μίλα, γιατί ό,τι δε λέγεται σωστά, γίνεται κρίση. Κι ό,τι δεν ειπωθεί, δε σώζεται.
Κι αν θέλεις λουλούδια, πες το.
Μην περιμένεις να φυτρώσουν μόνα τους.
Συντάκτης: Άννα Γιαννούλη
