Διαταραχή σωματικών συμπτωμάτων: Το σώμα πονάει μαζί με το μυαλό

Πολύ πιθανόν, να έχει τύχει και σε εσένα, σε μια περίοδο που βιώνεις πίεση και αγωνίες, να έχεις παράλληλα συμπτώματα, όπως τρέμουλο, ταχυπαλμίες, πόνο στην κοιλιά, δερματίτιδες, πονοκεφάλους ή και διάφορα άλλα. Μπορεί να αρχίζεις να κάνεις ατελείωτες επισκέψεις σε γιατρούς, ψάχνοντας να βρεις τι έχεις, τι πρέπει να κάνεις. Κι όταν συμβαίνει αυτό, αγωνιάς να ανακουφιστείς από τα σωματικά συμπτώματα και συνήθως περιμένεις να πάρεις κάποιες συγκεκριμένες κατευθύνσεις από κάποιον γιατρό που είναι σίγουρος για τον εαυτό του και την πολυπόθητη «γνωμάτευσή» του. Κι εν τέλει, παίρνεις την απάντηση «δεν είναι κάτι οργανικό, είναι ψυχολογικό μάλλον».

Και σε όλη σου αυτή την αγωνία και την προσπάθεια ανακουφιστείς και να το ξεχάσεις, ξεκινάνε κι οι φίλοι σου κι οι γονείς σου να κάνουν εικασίες για την κατάστασή σου: Σωματοποίηση του άγχους, κάποιο ψυχοσωματικό και γαστρεντερικό πρόβλημα είναι κάποιες από τις πολλές «διαγνώσεις» που μπορεί να ακούσεις στο χώρο της δουλειάς σου, από τους φίλους σου, από τους συμφοιτητές σου ή από το σύντροφό σου. Μπορεί να έχεις απλά υπέρμετρο άγχος για κάποιες καταστάσεις για ένα μικρό χρονικό διάστημα, μπορεί να έχεις κάποια διαταραχή στην οποία υπάρχει άμεση σύνδεση ψυχολογικών και σωματικών διεργασιών, μπορεί να μην είναι τίποτα σημαντικό, μπορεί και να πρέπει να το ερευνήσεις περισσότερο.

Οι κλινικοί ψυχολόγοι πάντως, κάποιες από αυτές τις περιπτώσεις τις κατατάσσουν στην κατηγορία των «διαταραχών σωματικών συμπτωμάτων». Κάποιες από αυτές μπορεί να είναι η σωματοδυσμορφική διαταραχή, η σωματοποιητική διαταραχή, η διαταραχή άγχους ασθένειας ή η διαταραχή πόνου.

Για παράδειγμα, η «σωματοδυσμορφική διαταραχή» χαρακτηρίζεται από την υπερβολική δυσαρέσκεια για την εμφάνισή μας ή ακόμη και για ένα συγκεκριμένο σημείο του σώματός μας. Μπορεί να πρόκειται για ένα σημείο με φανταστικό ελάττωμα ή να για ανησυχία σε υπερβολικό βαθμό για ένα μικρό σωματικό ελάττωμα -το οποίο είναι εντελώς δυσανάλογο με την πραγματικότητα. Δυστυχώς σε πολλούς ανθρώπους η μανιακή ενασχόλησή τους με αυτό, προκαλεί μεγάλη δυσφορία και μπορεί να πυροδοτήσει πολλές φοβίες. Πολλοί άνθρωποι σταδιακά περιορίζουν τις δραστηριότητές του και απομονώνονται κοινωνικά ή κάποιες άλλες φορές μπορεί να αναζητήσουν επίμονα χειρουργικές, οδοντιατρικές ή και πλαστικές επεμβάσεις. Οι ανησυχίες αυτές μπορεί να έχουν να κάνουν με ακμή, με το σχήμα ή το μέγεθος της μύτης, με τις ρυτίδες, με το σχήμα των ποδιών ή ακόμη και με την αραίωση μαλλιών.

Από την άλλη, η «σωματοποιητική διαταραχή» συνήθως σχετίζεται με ένα άτομο το οποίο έχει χρόνιες σωματικές ενοχλήσεις, έχει έντονα συμπτώματα πόνου σε πολλά σημεία, προβλήματα γαστρεντερολογικά, ζαλάδες ή πόνους στο στήθος. Πολύ συχνό είναι επίσης ένα τέτοιο άτομο να βιώνει παράλληλα καθημερινό έντονο άγχος, γεγονός το οποίο επιδεινώνει τα συμπτώματα αυτής της διαταραχής.

Και ας περάσουμε τώρα στη «διαταραχή άγχους ασθένειας» ή όπως παλιά λεγόταν «υποχονδρίαση». Εδώ, οι κλινικοί ψυχολόγοι μιλούν συνήθως για ένα άτομο που το απασχολούν έντονα φόβοι για το εάν έχει κάποια σοβαρή ασθένεια. Πολλές φορές θα το δούμε να συνεχίζει να προβληματίζεται για την υποτιθέμενη κατάστασή του, παρότι οι γιατροί του δηλώνουν κατηγορηματικά το αντίθετο. Μεγάλη δυσφορία βιώνει κι εδώ αυτό το άτομο, με ταυτόχρονη μείωση της απόδοσής του στην εργασία, στις σπουδές του, αλλά και σχεδόν σε ό,τι καταπιάνεται καθημερινά, ενώ μπορεί να συνυπάρχει με κάποια διαταραχή άγχους ή διαταραχή στη διάθεση του ατόμου.

Επίσης, μπορεί να έχεις ακούσει για τη «διαταραχή πόνου». Πρόκειται -που λες- για πόνο σε κάποιο σημείο του σώματος, αρκετά σοβαρό, ο οποίος προκαλεί σημαντική δυσφορία ή έκπτωση στην καθημερινή λειτουργικότητα ενός ανθρώπου. Και πάλι σε αυτή την περίπτωση, οι ψυχολογικοί παράγοντες θεωρούνται σημαντικοί τόσο για την έναρξη, όσο και τη διατήρηση του πόνου. Και βέβαια, δε θα πρέπει να σου μπαίνει στο μυαλό ότι αυτό το άτομο προσποιείται ή υπερβάλλει όσον αφορά τον πόνο που νιώθει. Μάλιστα, σε αυτή την περίπτωση, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι μπορεί να αρχίζει ή να εντείνεται έπειτα από κάποια έντονη διαπροσωπική σύγκρουση ή στρες σε μεγάλο βαθμό, ενώ θεωρούν δύσκολη την ακριβή διάγνωση, δεδομένου ότι ο πόνος είναι μια υποκειμενική εμπειρία.

Και τώρα θα μου πεις: «Και τι γίνεται όταν τελικά ο ειδικός επιστήμονας κάνει μια τέτοια διάγνωση και δεν είναι απλά μια βραχύχρονη περίοδος έντασης και σωματοποίησης του στρες μας;».

Η αλήθεια είναι, ότι η βιβλιογραφία και η έρευνα δε βοηθάει και πάρα πολύ στην εύρεση αποτελεσματικών θεραπειών για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις. Ωστόσο, φαίνεται ότι η εφαρμογή της κατάλληλης μεθόδου ψυχοθεραπείας, ίσως να βοηθούσε στην αντιμετώπιση αυτών των διαταραχών. Έτσι, μπορεί τα άτομα να βοηθηθούν στην αναγνώριση και την αλλαγή των συναισθημάτων, τα οποία πυροδοτούν τις σωματικές τους ανησυχίες. Μπορεί να τροποποιήσουν σταδιακά τον τρόπο σκέψης τους γύρω από τα σωματικά τους συμπτώματα. Και τότε, ίσως αρχίσουν να νιώθουν λιγότερο ευάλωτα, ενώ εμπλεκόμενα σε κοινωνικές και δημιουργικές αλληλεπιδράσεις, θα έχουν την ευκαιρία να βιώσουν συναισθήματα ευτυχίας και ανεμελιάς, όπως τότε που ήταν παιδιά!

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!