Ψυχαναγκασμοί. Από πού πηγάζουν; Ποιος τους δημιουργεί και τι μας προκαλούν; Περίεργη λέξη, περίεργα και τα συμπτώματα. Λίγο πολύ όλοι μας έχουμε κάποιου είδους ψυχαναγκασμό. Ίσως είναι κάτι απλό, ίσως κάτι πιο σύνθετο. Είναι αυτή η ιδέα, η επιθυμία να κάνουμε κάτι, να πραγματοποιηθεί κάτι με το δικό μας τρόπο σε καθημερινή βάση. Για να το προσαρμόσουμε και λίγο πιο επιστημονικά, ο ψυχαναγκασμός ανήκει στις αγχώδεις διαταραχές και χαρακτηρίζεται από την παρουσία ιδεοληψιών ή έμμονων ιδεών.

Το άτομο που εμφανίζει συμπτώματα ψυχαναγκασμού ουσιαστικά διακατέχεται από την ιδέα ότι πρέπει να κάνει κάτι άμεσα, γρήγορα, ότι αν δε γίνει αυτό που επιθυμεί ακριβώς όπως το έχει σχεδιάσει στο μυαλό του ή όπως νομίζει ότι είναι το ορθό, κυριεύεται από άγχος και δεν μπορεί να λειτουργήσει. Ο ψυχαναγκασμός μας οδηγεί στην πραγματοποίηση κινήσεων και πράξεων, οι οποίες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας πλέον και επιβάλλουμε στον εαυτό μας να τις πραγματοποιήσει, διαφορετικά νιώθουμε ότι είμαστε έξω από τα νερά μας. Ότι κάτι δεν ταιριάζει, κάτι λείπει. Δημιουργείται ένα κενό, ένα αίσθημα ανικανοποίητου, και μόνο όταν προβούμε στις ενέργειες που θέλαμε, το άγχος αρχίζει να καταλαγιάζει.

Φυσικά, όλα αυτά δεν είναι τόσο τρομακτικά, όσο μπορούμε να τα έχουμε υπό έλεγχο και να μη μας επηρεάζουν. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ψυχαναγκασμός δεν είναι ανησυχητικός κι απλώς συνδυάζεται με την ιδιοσυγκρασία και την καθημερινότητα κάθε ατόμου. Συχνά είδη ψυχαναγκασμού είναι το τελετουργικό πλύσιμο των χεριών κάθε φορά που θα αγγίξουμε κάτι για να αποφύγουμε τα μικρόβια, το κλείδωμα της πόρτας και ο επανέλεγχος αυτού, το κλείσιμο των ηλεκτρικών συσκευών και η ταξινόμηση με συγκεκριμένο τρόπο.

Όλοι μας βιώνουμε στην καθημερινότητά μας τέτοιου είδους ψυχαναγκασμούς κι αυτό πηγάζει από τα συναισθηματικά κενά που βιώνουμε. Όταν νιώθουμε ανασφάλεια για τον εαυτό μας σε οποιοδήποτε τομέα ή αν μας κατακλύζουν συναισθήματα θλίψης, στενοχώριας, δεν υπάρχει ισορροπία στον ψυχικό και συναισθηματικό μας κόσμο. Αυτό αυτόματα δίνει τα δικά του σήματα στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα να εξωτερικεύεται τελικά με κινήσεις ανούσιες και πράξεις επαναλαμβανόμενες κι ανώφελες, που εκφράζουν το άγχος μας.

Σε κάθε περίπτωση όσο πιο πλήρεις αισθανόμαστε και πιο συναισθηματικά ικανοποιημένοι, αποφεύγουμε να αναλωνόμαστε σε ψυχαναγκαστικές κινήσεις οι οποίες μας προκαλούν άγχος και στρες. Τα προβλήματα δυστυχώς στον επαγγελματικό τομέα, στις διαπροσωπικές μας σχέσεις και η προσπάθεια μου καταβάλουμε για την αντιμετώπιση τους, τελικώς οδηγούν στη δημιουργία συναισθηματικών κενών και σε έναν πλήρη αποσυντονισμό του εαυτού μας.

Το ζητούμενο στην παρούσα φάση και σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι ο ψυχαναγκασμός που εκδηλώνουμε να μην έχει ακραία συμπτώματα. Γιατί όταν ξεφύγει από τον έλεγχο μας οδηγεί τις περισσότερες φορές σε κατάθλιψη και συναισθηματικά προβλήματα που αντιμετωπίζονται δύσκολα. Στην ήπια μορφή του, αυτήν που εμφανίζεται σχεδόν σε όλους μας, και που προκαλείται από την ανισορροπία του ψυχικού μας κόσμου, είναι ακίνδυνος. Παραμένει στη ζωή μας χωρίς να μας επηρεάζει σημαντικά, απλώς μας «πονοκεφαλιάζει» λίγο.

Το μυστικό σίγουρα είναι η συναισθηματική πληρότητα και γαλήνη. Ο μικρόκοσμος μας να αποτελείται από ανθρώπους που μας αγαπούν πραγματικά και μας γεμίζουν. Να εξωτερικεύουμε την ενέργεια μας σε καθετί που μας κάνει χαρούμενους κι ευτυχισμένους. Να παίρνουμε και να δίνουμε αγάπη. Να αποφεύγουμε καταστάσεις τοξικές. Όταν φύγει το συναισθηματικό κενό, είμαστε ισορροπημένα άτομα. Γι’ αυτό πρέπει να αγαπάμε τον εαυτό μας και να μην αφήνουμε κανένα να μας υποτιμά και να μας πληγώνει.

Συντάκτης: Ναταλία Καρά
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου