Σε πολλούς έχει τύχει να θέλουν να υπερασπιστούν τους φίλους τους, ανά πάσα ώρα και στιγμή. Στο μυαλό σας ίσως περνούν εικόνες παρμένες από ταινίες, εκεί όπου συμμορίες, σε κάποια σκοτεινά στενά, είναι έτοιμες να κάνουν ό,τι χρειαστεί (κάνα τσαμπουκά, μην τρελαίνεσαι), αν κάποιος πρόσβαλε ή προκάλεσε άτομο απ’ την παρέα. Είναι μια κατάσταση γνωστή, αφού ανάμεσα στους φίλους υπάρχει ένα αμοιβαίο προστατευτικό συναίσθημα.
Όταν θυμώνουν οι φίλοι μας με κάποιον, θυμώνουμε αυτόματα κι εμείς. Εκεί που μας εξηγούν τι, ακριβώς, τους ενόχλησε απ’ τον συνάδελφο στη δουλειά και τα πήραν ή πόσο καθυστέρησαν να φύγουν πάλι απ’ το γραφείο και πόσο νευρίασαν επειδή άλλα έχουν συμφωνήσει κι άλλα γίνονται, πωρωνόμαστε κι εμείς. Έχουμε έντονα ανεπτυγμένη ενσυναίσθηση μεταξύ μας, κι έτσι έχουμε την τάση να αντιλαμβανόμαστε πώς νιώθουν και να θέλουμε να τους υπερασπιστούμε, αν κάποιος τους ενοχλήσει.
Είναι κάπως σαν να συμβαίνει σε εμάς τους ίδιους. Αγαπάμε πολύ τα φιλαράκια μας, ακούμε με προσοχή όσα τους πείραξαν και μέσα απ’ τις πληροφορίες και τις λεπτομέρειες νιώθουμε σαν να τα βιώσαμε κι εμείς μαζί τους. Έτσι, μπαίνουμε σε μια διαδικασία επίλυσης του όποιου προβλήματος, αλλά κυρίως θέλουμε να βρούμε αυτόν που τους ενόχλησε ή τάραξε κάπως την ηρεμία τους και να του ζητήσουμε τον λόγο. Να εξηγήσουμε πού έκανε λάθος και πως το κολλητάρι μας αξίζει καλύτερη αντιμετώπιση από εκείνη που εισέπραξε.
Ο τρόπος υπεράσπισης, βέβαια, ποικίλλει και μπορεί αυτό που έχουμε στο μυαλό μας να μην είναι καν εφικτό, ειδικά όταν πρόκειται για υπεράσπιση σε εργοδότη ή στη σχέση του φίλου μας, όπου γνωρίζουμε ότι δεν πρέπει να ξεπεράσουμε κάποια όρια, γιατί το φιλαράκι μας πρέπει να βρει τρόπο να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Ειδικά στη σχέση του. Όταν, όμως, κάποιος μιλήσει άσχημα στο κολλητάρι μας ενόσω οδηγούσε κι ο δικός μας δεν έφταιγε, ανοίγουμε κι εμείς το παράθυρο του συνοδηγού κι αρχίζουμε να φωνάζουμε, γιατί από θαύμα γλυτώσαμε από τρακάρισμα.
Κάπως έτσι γινόταν και στο σχολείο παλιότερα, με bullying για τον τρόπο που διάβαζε ή περπατούσε ο καλύτερος φίλος μας. Νευριάζαμε και τότε και θέλαμε να αρχίσουμε τους bullies στις μπουνιές. Στο σήμερα, πάλι αυτό θέλουμε, αλλά φοβόμαστε της φυλακής τα σίδερα, που είναι πάντα για τους λεβέντες. Έτσι, αρκούμαστε να βρίζουμε τους πρώην φίλων μας που δε φέρθηκαν καλά κι οι φίλοι μας δεν το καταλάβαιναν.
Φυσικά, η υποστήριξη γίνεται και σε παρέες, όταν η συζήτηση ξεφεύγει, γίνεται έντονη και παρατηρούμε ότι άτομα που δεν ξέρουν καλά τους υπόλοιπους είναι απότομοι με τους φίλους μας ή απαντάνε με αγένεια, χωρίς να ‘χει συμβεί κάτι εξαιρετικά σοβαρό. Εκεί, παίρνουμε εμείς θέση άμυνας και προσπαθούμε να χαμηλώσουμε λίγο τους τόνους, γνωρίζοντας ότι ο φίλος μας χρειάζεται την παρέμβασή μας στη συζήτηση.
Ο φίλος που υπερασπιζόμαστε, όταν τον ενοχλούν, δεν είναι ένα άβουλο ον που δεν μπορεί να αντιμιλήσει για να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Απλά, επιλέγει κάποιες φορές να μην το κάνει, είτε γιατί φοβάται, είτε γιατί ντρέπεται είτε γιατί ίσως να μην ξέρει πώς να το διαχειριστεί όλο αυτό. Μπορεί και να μη θέλει να ασχοληθεί καθόλου, για να μη χαραμίσει τον χρόνο του. Του φίλου του ανάβουν τα λαμπάκια, αλλά γι’ αυτούς τους λόγους ίσως αναβάλλει την υπεράσπισή του. Αυτό δε σημαίνει πως εμείς δεν μπορούμε να θυμώσουμε παρέα του. Είναι μέρος της ζωής μας, είναι οικογένειά μας, γιατί εμείς επιλέξαμε να ‘ναι, και θέλουμε να μοιράσουμε αυτό το αίσθημα θυμού και ξινίλας, για να απαλύνουμε αυτό που νιώθει.
Σίγουρα, πολλοί έχετε βιώσει παρόμοιες φάσεις που ενοχλήστε όταν έχουν ενοχλήσει φίλους σας και που θέλετε να δώσετε σε μερικούς τη συμπεριφορά που αξίζουν, για να προστατέψετε το αδέρφι σας. Κι εγώ είμαι μαζί σας σε αυτό! Πιο σημαντικό, όμως, είναι να δώσετε στους φίλους σας να καταλάβουν τον διπλωματικό τρόπο με τον οποίο μπορούν να υπερασπίζονται τον εαυτό τους, χωρίς να δημιουργούν περαιτέρω εντάσεις και προβλήματα. Να επιμείνετε να μιλούν, για να φεύγει από μέσα τους αυτό το βάρος από κάθε μικρή ή μεγάλη ενόχληση.
Υπερασπίζομαι τον φίλο μου μπορεί και να σημαίνει ότι, μέσα από συζήτηση, τον βοηθάω να καταλάβει τι πήγε λάθος, δείχνοντάς του πόσο συμπάσχω μαζί του και πόσο χαίρομαι και καμαρώνω για όσα έχει καταφέρει και πόσο πιστεύω σε εκείνον για όσα μένουν να κατακτήσει.
Συντάκτης: Ευτυχία Συντυχάκη
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη
