Σε μια παθολογική σχέση δεν υπάρχουν διακρίσεις – κάθε άνθρωπος, ανεξαρτήτως ηλικίας (ναι, και εσύ που διαβάζεις τώρα), μπορεί να βρεθεί παγιδευμένος σε έναν φαύλο κύκλο πόνου. Κι αυτό γιατί μεγαλώσαμε με ένα ψέμα: ότι ο αληθινός έρωτας πρέπει να πονάει. Ταινίες, τραγούδια, ιστορίες εξυμνούν σχέσεις που σε σέρνουν από την έκσταση στην απόγνωση και τις βαφτίζουν ρομάντζα. Μας έμαθαν ότι το αληθινό πάθος έρχεται με δράματα, ζήλιες και συναισθηματικούς σεισμούς. Ότι πρέπει να παλέψεις, να υποφέρεις, να αποδείξεις την αξία σου με δάκρυα και συναισθηματικές ακροβασίες. Και κάπου εκεί, μέσα σ’ αυτό το θολό τοπίο, χάσαμε τον μπούσουλα. Μπερδέψαμε το πάθος με την τοξικότητα και τη φλόγα με μια φωτιά που καίει τα πάντα στο πέρασμά της. Γιατί έχουμε ταυτίσει την ένταση με το πάθος και γιατί συγχέουμε την ανασφάλεια με τον πόθο;
Η κοινωνία χειροκροτεί τον «παράφορο έρωτα», αλλά κλείνει τα μάτια στην τοξικότητα που κουβαλάει. Δεν υπάρχει τίποτα ρομαντικό στο να φοβάσαι το ταίρι σου. Δεν είναι φυσιολογικό να περιμένεις την επόμενη έκρηξη, λέγοντας στον εαυτό σου ότι έτσι είναι το πάθος. Αυτό είναι ψέμα – ένα ψέμα που σε κρατάει δέσμιο. Το πάθος δεν πρέπει να είναι γρίφος που σε εξαντλεί. Πρέπει να είναι ενέργεια που σε γεμίζει, σαν ρεύμα που κυλάει και σε παρασύρει θετικά.
Όταν το πάθος γίνεται πόλεμος
Ας μιλήσουμε καθαρά: Υπάρχουν σχέσεις που δεν είναι σχέσεις. Είναι σκηνές πολέμου, γεμάτες ψυχολογικά παιχνίδια και συναισθηματική εξάντληση, όλες ντυμένες με τον μανδύα του «πάθους». Φαντάσου μια σχέση που μοιάζει με πεδίο μάχης. Κάθε κουβέντα, μια παγίδα που μπορεί να εκραγεί. Κάθε διαφωνία, μια σύγκρουση χωρίς νικητές, με λέξεις που χτυπούν σαν βέλη και πληγές που δεν κλείνουν. Η επικοινωνία γίνεται ναρκοπέδιο, γεμάτο παρεξηγήσεις και κρυφές απειλές. Ζεις σε συνεχή άμυνα, περιμένοντας την επόμενη επίθεση. Η εμπιστοσύνη είναι λέξη άγνωστη, και η ασφάλεια, μια μακρινή ανάμνηση.
Αν έχεις δει το Gone Girl, κατάλαβες. Η «σπίθα» ανάμεσα στους ήρωες δεν είναι έρωτας. Είναι παγίδα, αναμέτρηση, χειραγώγηση. Και ξέρεις κάτι; Αυτό δεν είναι απλώς σενάριο ταινίας. Είναι ο τρόπος που πολλοί άνθρωποι τείνουν να «συμπεριφέρονται ερωτικά».
Μαζί τους νιώθεις σαν να περπατάς σε τεντωμένο σχοινί, με κάθε λέξη να μοιάζει με δοκιμασία. Βρίσκεσαι σε μια μόνιμη σύγχυση: «Μήπως είπα κάτι λάθος; Μήπως είμαι υπερβολικός/ή;» Αυτή η συνεχής ένταση, αυτό το παιχνίδι ελέγχου, δεν είναι πάθος, αλλά ένας πόλεμος που σε εξαντλεί. Δε γεμίζεις ενέργεια, ούτε χτίζεις κάτι όμορφο – αντιθέτως αδειάζεις και γκρεμίζεις τον εαυτό σου. Έχεις νιώσει ποτέ έτσι; Σαν να είσαι σε πόλεμο αντί για σχέση; Αν ναι, τότε ξέρεις: Δεν είναι αυτή η αγάπη που σου αξίζει.
Πώς ξεχωρίζεις την κακοποίηση; Πάρε μια ανάσα και κοίτα καθαρά:
Σε εξαντλεί: Μετά από μια έντονη στιγμή, νιώθεις αναζωογόνηση ή εξάντληση; Το πάθος σε ανεβάζει, η τοξικότητα σε διαλύει, αφήνοντας την αυτοεκτίμησή σου σε κομμάτια.
Δεν έχει αμοιβαιότητα, αλλά έλεγχο: Αν το ταίρι σου ελέγχει πού πας, ποιον βλέπεις, τι φοράς, βαφτίζοντας τη ζήλια αγάπη, είσαι σε κλουβί, όχι σε σχέση.
Δε σέβεται τα όρια, τα συνθλίβει: Σε κάνει να νιώθεις ενοχές που το είπες, μετατρέποντας κάθε όριο σε καυγά ή τιμωρία.
Λίγη ένταση μπορεί να φέρει αλυσίδα καβγάδων: Αν οι καβγάδες δε σταματούν ποτέ, αν ζητάς μια ήρεμη ανάσα και δεν τη βρίσκεις, ζεις έναχ χάος.
Αναγνωρίζεις κάτι από αυτά; Αν ναι, ήρθε η ώρα να παραδεχτείς ότι αυτό που ζεις δεν είναι ο μεγάλος έρωτας που ονειρευόσουν, αλλά ένας εθισμός στο χάος που σε καταστρέφει. Αν μαζεύεις τα κομμάτια σου μετά από κάθε καταιγίδα, βιώνεις σπατάλη ζωτικής ενέργειας, ντυμένη ως πεπρωμένο. Πόσες φορές δικαιολόγησες κάποιον που εξαφανίζεται για μέρες, λέγοντας πως «χρειάζεται χώρο»; Αυτή η αβεβαιότητα, η συνεχής αναμονή για μια «σταγόνα» ενδιαφέροντος, δεν είναι πάθος. Είναι ένα παιχνίδι που σε φθείρει. Στο αληθινό πάθος, η καταιγίδα φέρνει ηρεμία και σύνδεση. Στην τοξικότητα, φέρνει μόνο την επόμενη καταιγίδα. Βλέπεις τη διαφορά;
Πώς ξεφεύγεις από αυτόν τον φαύλο κύκλο;
-Ρώτα τον εαυτό σου: Αυτή η σχέση σε κάνει να νιώθεις πιο δυνατό ή πιο αδύναμο; Σε γεμίζει ή σε εξαντλεί;
-Παρατήρησε: Νιώθεις ανακούφιση όταν το ταίρι σου είναι δίπλα σου ή όταν φεύγει; Αν ισχύει το δεύτερο, δες το καθαρά.
-Δώσε όνομα: Είναι έρωτας ή συναισθηματική εξάρτηση; Μη φοβάσαι να δεις την αλήθεια.
-Επαναπροσδιόρισε το πάθος, χωρίς power games. Αν αυτό που ζεις σε κρατά σε αγωνία, σε κάνει να αναλύεις κάθε λέξη, να κυνηγάς μια «σταγόνα» προσοχής, δεν είναι πάθος – είναι παγίδα.
Σπάσε τον κύκλο, τώρα
Ήρθε η στιγμή να κάνεις την πιο δύσκολη ερώτηση: «Αξίζω να ζω έτσι;». Ξέρεις την απάντηση, ακόμα κι αν φοβάσαι να την πεις. Κανείς δεν αξίζει να ζει με φόβο, ούτε να απολογείται για την ανάγκη του να αγαπιέται με σεβασμό. Σταμάτα να βαφτίζεις το δράμα «πάθος» και την εξάντληση «χημεία». Δεν είναι αγάπη όταν χρειάζεται να μικρύνεις για να χωρέσεις.
Φύγε, σώσε τον εαυτό σου.
Συντάκτης: Κρίστη Σταθοπούλου
