Ουδέν μονιμότερον του προσωρινού

Να έχεις μία μόνιμη δουλειά, μία σοβαρή σχέση και μία μόνιμη κατοικία.

Το τρίπτυχο ενός ευτυχισμένου σαραντάρη και μίας πανευτυχούς τριαντάρας.

Έτσι σε έχει γαλουχήσει η κοινωνία μας μέχρι και σήμερα. Η νέα χιλιετία, ωστόσο, ταρακούνησε από τα γεννοφάσκια της  την ιδέα της μονιμότητας ως θεμέλιο λίθο στο χτίσιμο μιας ζωής χαρές γεμάτης.

Άρση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων, σχέσεις εφήμερες και μόνιμη κατοικία περιορισμένη σ’ ένα παιδικό δωμάτιο. Φαινομενικά έχει καταρρεύσει κάθε ελπίδα να υπάρξει ευτυχισμένος σαραντάρης ή αντίστοιχα τριαντάρα στα χρόνια που έπονται∙ ή μήπως τώρα είναι που γεννιούνται νέες ελπίδες;

Κεφάλαιο: Μόνιμη εργασία

Παραπομπή στους ιθύνοντες αυτού του τόπου να ασχοληθούν με τη δέουσα σοβαρότητα που αρμόζει σε ένα τέτοιο ζήτημα που χωλαίνει.

Κεφάλαιο: Μόνιμη Κατοικία

Απαραίτητη προϋπόθεση η εξυγίανση του εργασιακού κεφαλαίου πρωτίστως.

Κεφάλαιο: Μόνιμη Σχέση

Οι νέες τάσεις της μόδας επιτάσσουν σχέσεις ιδιωτικής ετικέτας. Ας υποθέσουμε ότι η σχέση είναι ένα καταναλωτικό αγαθό το οποίο αγοράζει ή πιστώνει ο καταναλωτής για να ικανοποιήσει μία ανάγκη του.

Στην προ-μιλένιουμ εποχή ο καταναλωτής συνήθιζε να αγοράζει το προϊόν.  Η αγορά τον καθιστούσε ιδιοκτήτη ή κάτοχο του προϊόντος.

Η μόνιμη σχέση, λοιπόν, θα μπορούσαμε να πούμε ότι δεν ήταν κάτι άλλο από μία ολοκληρωμένη συναλλαγή. Οι συναλλασσόμενοι είχαν την ανάγκη να νιώσουν ολοκληρωμένοι.  Την ανάγκη αυτή κάλυπτε ένα προϊόν επώνυμης ετικέτας ήτοι ένας γάμος.

Στη μετα-μιλένιουμ εποχή τα προϊόντα επώνυμης ετικέτας άρχισαν να παρουσιάζουν δραματική πτώση στις πωλήσεις. Την πτώση αυτή ήρθε να καλύψει η δυναμική άνοδος στις πωλήσεις προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Θα με ρωτήσεις -δικαιολογημένα βέβαια- , πώς μεταφράζεται αυτό σε μία ανθρώπινη σχέση;

Είναι απλούστατο. Θυμάσαι παλιά που έψαχνες σε όλα τα ράφια του σούπερ μάρκετ για να βρεις το σαμπουάν που αναστατώνει τις αισθήσεις και κάνει το μαλλί λείο και μεταξένιο; Δεν το άλλαζες με κάποιο της συνομοταξίας του διότι λίγο σε ενδιέφερε η διαφορά στην τιμή τους. Εσύ ήθελες το συγκεκριμένο χωρίς διαπραγματεύσεις και εκπτώσεις.

Δεν πήγαινες σουπερ μάρκετ;

Επόμενο παράδειγμα. Θυμάσαι που όταν ήθελες να αγοράσεις ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια δε συμβιβαζόσουν με οποιαδήποτε επώνυμη μάρκα; Ήξερες ποια μάρκα ικανοποιούσε αυτή σου την ανάγκη, γνώριζες και το σημείο διάθεσης και απευθυνόσουν αποκλειστικά εκεί.

Και τώρα; Συνεχίζεις ακόμα να ψάχνεις την επωνυμία σε ένα προϊόν για να καλύψεις την ανάγκη σου ή μήπως συμβιβάστηκες με την ιδέα ότι δεν είναι κι άσχημα τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας; Όχι απλά συμβιβάστηκες, αλλά σου καλοάρεσε αυτή η αλλαγή.

Ακριβώς έτσι έμαθες να λειτουργείς και με τις σχέσεις σου.

Κάποτε την ανάγκη σου ικανοποιούσε αποκλειστικά ό, τι πληρούσε τις προδιαγραφές. Το προϊόν ήταν επώνυμο. Το ονόμαζες σχέση ή γάμο ή συμβίωση. Το φθηνό και απροσδιορίστου ετικέτας το σνόμπαρες αν γνώριζες την ύπαρξή του. Ίσως να μην ήταν η ετικέτα που προσέδιδε το κύρος στο προϊόν αλλά η πεποίθησή σου ότι αυτό άξιζες. Ένα αγαθό που θα περάσει τη δοκιμασία του χρόνου και εφόσον τόσο ακριβά πλήρωσες  για να το αποκτήσεις δε θα σε απογοητεύσει.

Διαχρονικότητα αγόρασες στο προϊόν, μονιμότητα στη σχέση. Ικανοποιήθηκες.

Σήμερα; Άλλαξαν οι καταναλωτικές σου συνήθειες και παρέσυραν σα χείμαρρος τις πεποιθήσεις σου. Ξέχασες να αγοράζεις. Έχεις μάθει πλέον να πιστώνεις. Σε εξιτάρει η ιδέα της πίστωσης. Το φθηνό το αποζητάς.

Δε φταις εσύ, ισχυρίζεσαι. Η οικονομική κρίση φταίει. Αντί να γίνεσαι ιδιοκτήτης ενός αγαθού πιστώνεις τον χρόνο που θα το χρησιμοποιήσεις. Λησμόνησες την επωνυμία στις σχέσεις σου.  

Τι κι αν εσύ το ονομάζεις «ξεπέτα» και ο άλλος αρέσκεται να το βαφτίζει «ελεύθερη σχέση»; Ικανοποιημένοι πλανάστε πως είστε κι οι δυο. Αναλώσιμοι.

Άρση της μονιμότητας και στις σχέσεις, λοιπόν.

Βάσει της αρχικής θεωρίας περί τρίπτυχου ευτυχίας συνεπάγεται αβίαστα και με ρεαλιστικά δεδομένα το λογικό συμπέρασμα πως οι ελπίδες σου να διάγεις βίον χαρισάμενον αγαπητέ 30+ δεν είναι περισσότερες από τις ελπίδες που έχει η χώρα να αποδεσμευτεί από το χρέος της.

Οι ρομαντικοί αναγνώστες παρακαλούνται να εγκαταλείψουν την περαιτέρω ανάγνωση του άρθρου. Μπορούν να αποσυρθούν στα ιδιαίτερα διαμερίσματά τους προς αναζήτηση βαθύτερων αιτιών του εκφυλισμού των ανθρώπινων σχέσεων και ενδόμυχη ανασκόπηση της φθίνουσας πορείας της κοινωνικοοικονομικής, αλλά πρωτίστως συναισθηματικής παρακμής.

Οι εναπομείναντες τι θα λέγατε να προσεγγίζατε αυτή την τάση από μία άλλη οπτική;

Αν η μονιμότητα έχτιζε τα θεμέλια της ευτυχίας τότε τα ζευγάρια συνταξιούχων δημόσιων υπαλλήλων, θα αποτελούσαν ήρωες ποιημάτων και διηγημάτων που υμνούν το ευ ζην του έρωτά τους. Δυσκολεύομαι να βρω έστω κι ένα τέτοιο παράδειγμα στην παγκόσμια λογοτεχνία. Θα πρωταγωνιστούσαν έστω σε μία ταινία, ένα σίριαλ, μία σαπουνόπερα.

Αν συνειδητοποιούσαμε πως τα όρια της μονιμότητας δεν ξεπερνάνε τα όρια μιας στιγμής -αυτής της στιγμής- θα συνειδητοποιούσαμε τη ματαιότητα της αγωνίας για την κατάκτηση της ευτυχίας.

Εξάλλου είτε με ετικέτα επωνυμίας είτε χωρίς αυτήν, φρόντισε να γευτείς την απόλαυση που σου παρέχει το προϊόν σου τώρα.

Συντάκτης: Χριστίνα Πέσιου