Ζητάνε απεγνωσμένα προσοχή

Όλοι λίγο-πολύ έχουμε συναντήσει στη ζωή μας ανθρώπους που αναζητάνε συνεχώς την προσοχή ενός συγκεκριμένου ατόμου, είτε του κοινωνικού τους περίγυρου γενικότερα. Αγγλιστί, αποκαλούνται “attention whores”, μια αδόκιμη ελληνική μετάφραση είναι το «πόρνες της προσοχής» ενώ η επίσημη ορολογία τους στην επιστήμης της ψυχολογίας είναι «οιστριονικές προσωπικότητες». Όπως και να ακούσεις να τους αποκαλούν, μιλάμε για δραματικές προσωπικότητες, που επιζητούν την προσοχή των άλλων μέσα από υπερβολική έκφραση συναισθημάτων.

Η έννοια του μέτρου απουσιάζει απ’ τα συναισθήματά τους, σε βαθμό  που παραπέμπουν σε θεατρικούς αστέρες εν ώρα αρχαίας τραγωδίας. Οι ρόλοι που θα τους δεις συνήθως να παίζουν, είναι αυτός της ντίβας (δεν αναφέρομαι απαραίτητα σε γυναίκες) ή του θύματος. Δομημένοι ανάλογα με το άτομο που θέλουν να πιάσουν στα δίχτυα τους. Έτσι, είναι πολύ συνηθισμένο απ’ τη μία να παριστάνουν κάτι το ιδιαίτερο, το μη προσεγγίσιμο –το ντιβέ για να μιλάμε σωστά ελληνικά– κι απ’ την άλλη να κατηγορούν τον εαυτό τους που πιάστηκε κότσος κι εξαπατήθηκαν. Της τρέλας, που λέει και ένας πολύ καλός μου φίλος. Τι είναι αυτό, όμως, που τους οδηγεί σε αυτή την ανάγκη -ή μπορεί να οδήγησε κι εσένα κάποια στιγμή στη ζωή σου;

Η προφανής απάντηση είναι το άτομο που έχουν βάλει στόχο. Δεν είναι, όμως, τόσο απλό. Είναι μια εσωτερική διαδικασία, που όπως όλες οι αρνητικές μας εκφάνσεις, τρέφεται από προσωπικές ανασφάλειες. Ποια είναι στην προκειμένη περίπτωση η συγκεκριμένη προσωπική ανασφάλεια; Η μη αποδοχή του εαυτού μας.

Οι “attention whores” είναι στην ουσία ευαίσθητα κι αδύναμα άτομα, που επειδή δεν έχουν δομήσει κι αποδεχθεί τη δική τους προσωπικότητα, την αναζητούν και την σμιλεύουν μέσα απ’ τα μάτια των άλλων. Η ενδεχόμενη αποδοχή μπορεί να τους φτάσει στα ουράνια ενώ η απόρριψη να τους καταστρέψει. Αυτές οι έντονες εναλλαγές συναισθημάτων δημιουργούν ένα άνθρωπο αντιδραστικό και συνάμα πάρα πολύ εξαρτώμενο.

Οι σχέσεις τους, όπως είναι λογικό, είναι σχέσεις εξάρτησης. Στο πρόσωπο του άλλου βλέπουν τον καθρέφτη που θα τους δείξει την εκδοχή του εαυτού τους που εναγωνίως αναζητάνε, χωρίς να ξέρουν ποια είναι αυτή. Όπως καταλαβαίνεις, οι σχέσεις του είναι αδύνατον να είναι ουσιαστικές. Απ’ τη στιγμή που δεν τα έχουν καλά με τον εαυτό τους, είναι παράλογο να τα έχουν καλά με τους άλλους. Έτσι αναλώνονται σε σχέσεις ρηχές, ασταθείς, επιπόλαιες και σίγουρα υπερβολικές. Όλα αυτά στο μυαλό τους σκεπάζονται, απ’ το κυνήγι της προσοχής. Χωρίς να συνειδητοποιούν ότι ο φόβος να σταματήσουν να τραβάνε την προσοχή είναι αυτός που δημιουργεί την κατάσταση αυτή.

Πώς μπορούν, όμως, να αλλάξουν την κατάσταση; Πώς μπορούν να κερδίσουν τον εγωκεντρισμό και την ανωριμότητά τους; Η απάντηση είναι μία. Επιστροφή στην πραγματικότητα. Ωραίο το συννεφάκι κι η εικόνα του εαυτού μας μέσα απ’ τα μάτια των άλλων, μόνο που αυτό δεν είμαστε εμείς.

Η ειλικρίνεια προς τον εαυτό μας αποτελεί το πρώτο αποφασιστικό βήμα. Και το μόνο που έχεις να κάνεις, φίλε μου οιστριονικέ, είναι να αποδεχθείς τον εαυτό σου. Με τα στραβά του και τα καλά του. Μόνο αν μάθεις καλά τον εαυτό σου, μπορείς να πετύχεις την καλύτερη εκδοχή του που αναζητάς. Μόνο αν τον κοιτάξεις κατάματα μπορείς να δεις ποιος είσαι. Σίγουρα δεν είναι εύκολο και σίγουρα θέλει χρόνο. Τον περισσότερο από αυτόν που θα αφιερώσεις σε κάθε άλλο άνθρωπο στη ζωή σου.

Όταν το πετύχεις, όμως, θα είσαι ικανός για όλα αυτά που ονειρεύεσαι. Σπάσε, λοιπόν, το γυαλί του θεατρικού και φαντασιακού κόσμου, που με τόσες ανασφάλειες έχτισες. Και ζήσε τη ζωή σου κάτω απ’ τη σκηνή. Έξω, στον πραγματικό κόσμο. Έναν κόσμο που οτιδήποτε μη αληθινό, το αποβάλλει. Χάραξε τη δική σου πορεία με πυξίδα τον εαυτό σου.

Σε σένα ισχύει το εξής οξύμωρο αλλά ταυτόχρονα μαγευτικό: Οφείλεις να ξυπνήσεις για να ονειρευτείς πραγματικά…