Σκεπτόμενοι ένα γαργάλημα, έρχεται στον νου η εικόνα ενός χαρούμενου ανθρώπου που δε σταματά να γελά και να εκφράζει την ευχαρίστησή του. Κι αν όλο αυτό ήταν ακριβώς το αντίθετο; Δηλαδή, μια άμυνα του οργανισμού μας σε μια αναπάντεχη «πηγή». Σκεφτείτε για παράδειγμα τη διαδικασία υπερφόρτωσης της τάσης του ρεύματος. Έτσι θα μπορούσε να διαβάσει το σώμα και ν’ αντιληφθεί το νευρικό μας σύστημα την πράξη, όταν κάτι ή κάποιος μας γαργαλάει.

Γιατί όμως άλλοι γαργαλιούνται κι άλλοι όχι; Ή γιατί μπορεί να υπάρχει διαχωρισμός, επειδή σε άλλους αρέσει να γαργαλάν αλλά δεν αρέσκονται να γαργαλιούνται; Πολλά τα ερωτήματα και χωρίς σταματημό. Αν έχεις αναρωτηθεί, τι μπορεί να προστατεύσει τον οργανισμό σου μ’ αυτή την εκδήλωση, δυστυχώς δεν υπάρχει καθαρή επιστημονική εξήγηση ακόμη. Οι ερευνητές ωστόσο, επεξεργάστηκαν τα είδη, την ερμηνεία και το αίσθημα που μας αφήνει το περίεργο αυτό συναίσθημα.

Σύμφωνα με τις έρευνες, προκύπτουν δυο είδη γαργαλήματος. Το ένα είναι το πιο ήπιο, ως μια ελαφριά ενόχληση σ’ ένα σημείο του σώματός σου, όταν για παράδειγμα περπατήσει πάνω σου ένα έντομο. Το άλλο είναι πιο ενοχλητικό, παρομοιάζεται ως έντονη ενόχληση που προκαλεί το γέλιο, που όμως δεν είναι συνώνυμο ευχαρίστησης. Το γέλιο που προκαλείται, καθώς γαργαλιέσαι σε μέρη πιο ευαίσθητα του σώματός σου, ενδέχεται να οφείλεται σε μια προσπάθεια άμυνας του οργανισμού. Άλλοι πάλι θεωρούν ότι είναι εντελώς ανακλαστικό. Ένα είναι όμως το κοινό σημείο: δεν αποτελεί σωματικό, αλλά ψυχικό φαινόμενο κι έτσι η υπόθεση του θέματος προϋποθέτει βαθύτερη εξυγίανση.

Σκεφτείτε ότι το γέλιο συνδέεται μ’ ένα σημείο του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για τις ακούσιες αντιδράσεις μας, τον υποθάλαμο. Μεταξύ άλλων ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματος, την πείνα και τη σεξουαλική συμπεριφορά, γι’ αυτό και νιώθουμε μια σχετική ευχαρίστηση όταν μας γαργαλούν. Αν όμως υπάρξει μεγάλη εισροή ερεθισμάτων στο συγκεκριμένο σημείο, αυτόματα ο εγκέφαλος θα βάλει τον οργανισμό σε θέση άμυνας, και θα εξοπλιστεί με πυρά! Τότε θα σχηματιστεί μια αρένα, που απώτερο σκοπό θα έχει ν’ αποκρούει τα «εχθρικά» αντικείμενα.

Ελάτε τώρα να το δούμε και στην πράξη. Κάν’τε εικόνα ένα μικρό παιδί. Πόσο συχνά κάνουμε το γαργαλητό παιχνίδι ενηλίκων- παιδιών; Πολλές φορές το χρησιμοποιούμε για να έρθουμε πιο κοντά τους, δεν ξέρουμε πώς να εκφράσουμε την αγάπη μας και τον ενθουσιασμό μας και το αξιοποιούμε ως αφορμή.

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2013 στο Μedical News Today, αποσαφηνίστηκε ένα μέρος του μυστηρίου. Το γαργαλητό συσχετίζεται -απ’ όσους ερωτήθηκαν- με κάτι που μπορεί να είναι επιβλαβές και δεν τους χαροποιεί τόσο, όσο νομίζαμε. Οι περισσότεροι αψηφούμε τη σοβαρότητα της ενόχλησης ως κάτι που ερμηνεύουμε ως πείραγμα στον άλλον και το θεωρούμε κάτι τελείως φυσιολογικό! Έτσι συμβαίνει κι όταν γαργαλάμε ένα μικρό παιδί. Τα παιδιά δυσκολεύονται να εκφραστούν κι έτσι το γαργαλητό σ’ εκείνα παρερμηνεύεται.

Δε σταματούν να γελάνε όταν τα γαργαλάς, ακόμη κι αν νιώθουν πολύ άβολα. Αυτό από την άλλη, κάνει τους γονείς να θεωρούν ότι το απολαμβάνουν, ενώ το γαργαλητό είναι ικανό να προκαλέσει κορεσμό του νευρικού συστήματος. Το παιδί πιέζεται τόσο, που νιώθει να βγαίνει εκτός ελέγχου. Τ’ αντανακλαστικά μέσω του γέλιο του μπορεί να κρύβουν δυσφορία, ακόμη και πόνο. Πολύ πιθανόν ν’ αποτελούν σαφή υπέρβαση ορίων. Επίσης, αυτό που θα πρέπει να κάνουμε ακόμη πιο σαφές και κατανοητό είναι πως άθελά μας διδάσκουμε στα παιδιά ότι μπορεί ο καθένας να χειρονομήσει επάνω τους, χωρίς να έχει εξασφαλίσει τη συγκατάθεσή τους.

Το χειρότερο είδος γαργαλητού είναι το επίμονο και διαρκές που ενώ το «θύμα» εκλιπαρεί για να σταματήσει το μαρτύριο αυτό, πολλοί γονείς συνεχίζουν να γαργαλούν το παιδί. Συνεπώς, δίνει τη σκυτάλη σε μια μορφή εκφοβισμού ή ακόμη και κακοποίησης. Το φαινόμενο είναι τόσο κοινό, που έχει δοθεί ειδικός όρος: «βασανιστήριο του γαργαλητού». Μεταξύ άλλων, είναι και μέθοδος παιδόφιλων. Το χρησιμοποιούν ως τέχνασμα για να μη γίνονται αντιληπτοί από την οικογένεια και φυσικά για να έρθουν πιο κοντά σωματικά με το παιδί. Με το γαργαλητό κερδίζουν τις εντυπώσεις των γονιών, ελέγχουν εάν υπάρχει κάποιο όριο για να σταματήσουν κι όταν κερδίζουν αυτό που επιδιώκουν, καταρρίπτουν τις άμυνες του παιδιού.

Το Πανεπιστήμιο Νότιας Καλιφόρνια διαβεβαιώνει τα όσα ισχυρίζονται πολλοί στις έρευνές τους. Συγκεκριμένα, ότι το γαργαλητό ορίζεται ως ένα από τα πιο μυστηριώδη ανθρώπινα φαινόμενα, αφού ο άνθρωπος είναι ικανός να γαργαλήσει ακόμη και τον εαυτό του. Το γαργάλημα φαίνεται να έπαιζε ανέκαθεν εξελικτικό ρόλο στις κοινωνικές επαφές. Έτσι, καταλήγουμε ότι ένας ενδεχόμενος συναισθηματικός δεσμός έρχεται μέσα από μια παιχνιδιάρικη διάθεση, αλλά δεν έχει καμία θέση μπροστά στην ανθρώπινη αδυναμία και την παρέμβαση. Ας μην το ξεχάσουμε ποτέ αυτό.

 

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!

Συντάκτης: Νίνα Λυβιώτη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου