Βολικός ο ρόλος του θύματος, δε λέω· βολικός κι εύκολος. Κάθεσαι όμορφα κι ωραία στη γωνίτσα σου και κλαίγεσαι δίχως αύριο. Είσαι ευάλωτος, είσαι αδικημένος, είσαι ψυχικά τραυματισμένος από τα χαστούκια της ζωής, έχεις κάθε δικαίωμα εδώ που τα λέμε. Έχεις υποφέρει τόσο πολύ που δεν έχει κανένας δικαίωμα να σε ξαναπειράξει, τ’ ορκίστηκες στον εαυτό σου. Άλλωστε, μεταξύ μας, ποιος θέλει να πειράξει άνθρωπο που κοιτάζει με βλέμμα κουταβίσιο;
Δεν είναι πως το κάνεις γι’ αυτό, δε θέλεις να σε λυπούνται, είναι που κουράστηκες. Κουράστηκες να πληγώνεσαι από άδικες συμπεριφορές, να σε προδίδουν, να μη σέβονται τα θέλω σου, να σε χρησιμοποιούν για να εξελιχθούν κι εσύ να μένεις πάντα πίσω. Είναι που έγκωσες, λες, να κάνεις το μαλάκα για να περνάνε οι άλλοι καλά και να βάζεις πάντα τον εαυτό σου σε δεύτερη μοίρα προκειμένου να τους ευχαριστήσεις.
Συνεχίζεις να είσαι κουλουριασμένος στη γωνιά σου και να σκέφτεσαι πόσο άδικα σε αντιμετώπισαν και πόσο λίγο εκτίμησαν όλοι αυτοί οι κακοί άνθρωποι το μεγαλείο της ψυχής σου. Να αναρωτιέσαι γιατί συμβαίνουν άσχημα πράγματα σε καλά παιδιά σαν εσένα και να καταλήγεις να φοβάσαι να κάνεις ένα βήμα παραπάνω γιατί στο κεφάλι σου έχεις επιβάλει αυτοβούλως μια πινακίδα νέον που πάνω της αναβοσβήνει ένα τεράστιο «τι κακό θα με βρει αν».
Είπαμε, βολικός ο ρόλος του θύματος αλλά μέχρι ένα σημείο. Γιατί τι θα απαντούσες αν σου έλεγε κάποιος πως οι άνθρωποι πληγωνόμαστε περισσότερο από τις ίδιες μας τις επιλογές, παρά απ’ ότι μας πληγώνουν οι άλλοι; Αν σου έλεγε κάποιος τρελός πως ο καθένας μας είναι υπεύθυνος για τα δράματά του και πως δεν μπορεί κανείς να επιρρίπτει ευθύνες για τις πληγές του στους άλλους όταν αυτός ο ίδιος τους έχεις δώσει το μαχαίρι;
Δύσκολο να το παραδεχθείς, καθώς κανείς δεν αντέχει το βάρος των ευθυνών όταν μπορεί κάλλιστα να τις αποφύγει τεχνηέντως, με λίγη κλάψα και λίγο καλογυαλισμένο παράπονο. Όχι, δεν είναι κακό να στεναχωριέσαι, ούτε είναι κακό να το βάζεις κάτω που και που, να παραιτείσαι, να σε παίρνουν τα ζουμιά, να νευριάζεις, γιατί όντως συμβαίνουν κι άδικα πράγματα σε αυτόν τον κόσμο· μα άλλο «κλαίω» κι άλλο «κλαίγομαι», εκεί είναι η διαφορά.
Δεν μας πληγώνουν οι άλλοι, αυτό οφείλουμε να κατανοήσουμε μπας και ζήσουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα. Μας πληγώνουν οι επιλογές μας, οι προσδοκίες μας από αυτούς, το γεγονός ότι αφήνουμε τις ψυχές μας να τρέμουνε μπροστά σε κάλπικα ενδιαφέροντα. Αυτά μας πληγώνουν, όχι οι ξένοι άνθρωποι. Εκείνοι τη ζωή τους κοιτάζουν όπως θα έπρεπε να κοιτάζουμε κι εμείς τις δικές μας αντί να τους κατηγορούμε για τις συμφορές μας.
Θυμήσου λίγο εκείνη τη φορά που εμπιστεύτηκες κάποιον παρόλο που η φωνούλα στο κεφάλι σου ούρλιαζε να μην το κάνεις. Ή εκείνη τη φορά που βαρέθηκες να προσπαθήσεις για ό,τι ονειρευόσουν και τα άφησες όλα στον αέρα ελπίζοντας να βάλει το χεράκι του το δωδεκάθεο. Αναλογίσου πόσες φορές έτρεξες με φόρα πάνω σε τοίχους ελπίζοντας πως οι τοίχοι μπροστά σου δεν είναι τούβλινοι μα οφθαλμαπάτες. Πόσες φορές αγάπησες λάθος ανθρώπους επειδή εγωιστικά πίστευες πως είσαι τόσο σπουδαίος ώστε να οφείλουν ν’ αλλάξουν για πάρτη σου. Πόσες φορές θύμωσες με κάποιον επειδή δε σε αγαπούσε με τον τρόπο που ήθελες, χωρίς να ενδιαφέρεσαι για το αν παρόλα αυτά σε αγαπούσε με όλο του το είναι;
Μας πληγώνουν οι επιλογές μας λοιπόν, όχι οι άλλοι, κι αν η ευθύνη που φέρει το συγκεκριμένο συμπέρασμα φαντάζει τεράστια, άλλο τόσο λυτρωτική μπορεί να γίνει. Οφείλεις να κάνεις λάθη γιατί είσαι άνθρωπος, μπορείς να στεναχωρηθείς γι’ αυτά όσο τραβάει η καρδιά σου, να μετανιώσεις και να χτυπηθείς· το μόνο πράγμα που δεν έχεις δικαίωμα να κάνεις είναι να κατηγορήσεις κάποιον άλλο για όσα δεν τόλμησες να αλλάξεις.
Δεν είναι απλό, το ξέρω. Ούτε ευχάριστο είναι να παίρνεις αγκαλιά τις ευθύνες σου και να καρπώνεσαι το ρόλο του θύτη εκεί που είχες συνηθίσει στη βολική θέση του θύματος. Αν είσαι ο θύτης δε θα σου χαϊδέψει κανείς τα μαλλιά, ούτε θα σου κάνει πατ-πατ στην πλάτη με συγκατάβαση. Δε θα είσαι καν ο καλός της υπόθεσης. Θα έχεις μάθει όμως να ζεις σύμφωνα με τους δικούς σου δαίμονες, να μην τους πολεμάς. Όχι δεν είναι απλό, είναι όμως ενήλικο, κι αυτό πρέπει να σου είναι αρκετό.
Επιμέλεια Κειμένου Φρόσως Μαγκαφοπούλου: Κατερίνα Κεχαγιά.
Συντάκτης: Φρόσω Μαγκαφοπούλου
