Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε μπει στη διαδικασία να ψάξουμε και να μιλήσουμε για ψυχολογικά σύνδρομα. Αυτά τα παροδικά, μεγάλα ή μικρά τεχνάσματα του μυαλού, τα όποια έχουν την τάση να αποσπούν την προσοχή του ανθρώπου από την πραγματικότητα της ζωής του, γιατί πολύ απλά έχουν τη δυνατότητα να ξεφεύγουν από τη λογική. Το ανθρώπινο μυαλό παραμένει ένα μυστήριο που κανείς μέχρι σήμερα δεν μπόρεσε να το ερμηνεύσει και να το εξιχνιάσει. Πέρα από τις πολύ γνωστές ψυχικές διαταραχές, υπάρχει μια πληθώρα από ψυχολογικές καταστάσεις που είναι πέρα για πέρα ασυνήθιστες και παράξενες, δεν είναι λίγες μάλιστα όσες έχουν πάρει το όνομα τους από τοποθεσίες και πόλεις ανά τον κόσμο. Ας δούμε μαζί μερικές.

 

1. Το Σύνδρομο του Παρισιού

Ένα σύνδρομο που οι έρευνες δείχνουν ότι παρατηρείται κυρίως στους Ιάπωνες, όταν επισκέπτονται το Παρίσι και παθαίνουν πολιτισμικό σοκ. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχουν μια εξιδανικευμένη άποψη για την πόλη του φωτός. Οι μελέτες δείχνουν ότι οι Ιάπωνες τουρίστες έχουν περισσότερες προσδοκίες, οι οποίες ανατρέπονται αρχικά από το μέγεθος της πόλης, καθώς τη βρίσκουν πιο μικρή από ό,τι περιμένουν. Άλλες αιτίες μπορεί να είναι το γλωσσικό φράγμα, η σωματική και ψυχική κόπωση, η εξιδανίκευση και η αντίθεση στις ριζικά αλλιώτικες συνήθειες κουλτούρας. Κατά τη διάρκεια των διακοπών τους στην πόλη έχουν νευρικά ξεσπάσματα. Παρουσιάζουν συμπτώματα, άγχους, παραισθήσεις καθώς και ψευδαισθήσεις καταδίωξης. Κάθε χρόνο γύρω στα έξι εκατομμύρια Ιάπωνες επισκέπτονται το Παρίσι και μόνο είκοσι τουρίστες επηρεάζονται. Είναι ένα παροδικό σύνδρομο με την πιο συχνή θεραπεία να είναι η επιστροφή στο σπίτι.

 

2. Το Σύνδρομο της Ιερουσαλήμ

Ένας ιερός χώρος λατρείας που προκαλεί θαυμασμό και δέος στους επισκέπτες του, κάνοντάς τους μέσα από τις εμπειρίες που βιώνουν να έρχονται πιο κοντά στην πίστη τους. Ωστόσο κάποιοι επισκέπτες αφού επισκεφτούν την πόλη γίνονται μανιακοί και αποκτούν ένα θρησκευτικό παραλήρημα. Παρουσιάζουν έμμονες ιδέες και ψευδαισθήσεις σχετικά με θρησκευτικές εμπειρίες. Κάποιοι αρχίζουν ακόμα και να κηρύττουν μπροστά σε κοινό, να φορούν χλαμύδες, να τραγουδούν ύμνους ή να ταυτίζονται με χαρακτήρες από τις ιστορίες των βιβλίων. Επηρεάζει περίπου σαράντα επισκέπτες τον χρόνο και η θεραπεία του συνδρόμου, είναι η απομάκρυνση από τον τόπο του «πυρετού» και η επιστροφή στο σπίτι.

 

3. Το Σύνδρομο της Στοκχόλμης

Ένα σύνδρομο πολύ αλλιώτικο, καθώς δεν προϋποθέτει επίσκεψη στον πόλη της Σουηδίας. Όσο περίεργο και απροσδόκητο κι αν ακούγεται, η ονομασία του προέρχεται από μια ληστεία σε μια τράπεζα το 1973. Όσοι κρατούνταν μέσα στην τράπεζα είχαν συνδεθεί με τους ληστές σε τέτοιο βαθμό που αρνήθηκαν να καταθέσουν στο δικαστήριο εναντίον τους. Αυτό το σύνδρομο χαρακτηρίζεται από την αφοσίωση και τη συμπάθεια που τρέφει ένα άτομο για το άτομο που το κράτησε για κάποιο χρονικό διάστημα παρά τη θέλησή του.

 

4. Το Σύνδρομο της Λίμα

Αυτό είναι το ακριβώς αντίθετο από το σύνδρομο της Στοκχόλμης. Αρχικά και πάλι το όνομα προέρχεται από ένα γεγονός που καταγράφηκε. Πιο συγκεκριμένα, στην πόλη Λίμα του Περού στο Ιαπωνικό προξενείο με αρχή τις 17 Δεκεμβρίου 1956 και λήξη τις 22 Απριλίου 1957, κρατήθηκαν εκατοντάδες άτομα παρά τη θέλησή τους, με τους οργανωτές να είναι δεκατέσσερα μέλη ενός επαναστατικού κινήματος (Tupac Amaru). Τα άτομα ωστόσο ελευθερώνονταν με την πάροδο του χρόνου λόγω συναισθηματικής εμπλοκής τους με τα άτομα που τους είχαν υποβάλει σε όλο αυτό. Σε αυτό το σύνδρομο, τα άτομα που θεωρητικά βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, καταλήγουν να κάνουν τους κακούς της υπόθεσης να υποκύπτουν στις ανάγκες τους. Αυτό γίνεται γιατί λαμβάνουν τη συμπάθειά τους και αυτοί με τη σειρά τους υποκύπτουν στις επιθυμίες τους. Αυτό εξηγείται λόγω της συναισθηματικής εμπλοκής με τα άτομα τα οποία έχουν υπό την εξουσία τους. Αναπτύσσουν δεσμούς που είναι δύσκολο να εξηγηθούν αλλά δικαιολογούνται από τις συνθήκες που επικρατούν καθώς οι αντιδράσεις τους πηγάζουν από τις τύψεις και την ηθική αναποφασιστικότητά τους καθώς αισθάνονται ένοχοι.

 

5. Το Σύνδρομο Stendhal

Αυτό το σύνδρομο δεν πήρε το όνομα του από κάποια πόλη, αλλά από τον Γάλλο συγγραφέα  Stendhal ο οποίος επισκέφτηκε την πανέμορφη Φλωρεντία της Ιταλίας. Είναι γνωστό εξάλλου και ως σύνδρομο της Φλωρεντίας. Ο Stendhal επισκέφτηκε την πόλη το 1817 και αμέσως εντυπωσιάστηκε από τα αξιοθέατά της καθώς και από την αρχιτεκτονική της φύση. Ως άνθρωπος του πνεύματος, απολάμβανε το περπάτημα στον ίδιο δρόμο που κάποτε περπατούσε και ο Machiavelli και τον ίδιο αέρα που φυσούσε στο πρόσωπο του Γαλιλαίου. Ωστόσο αυτή η ταυτόχρονη εμφάνιση των προσώπων στο μυαλό του, τον έφερε σε κατάσταση έκστασης και ευφορίας. Όπως είχε αναφέρει μετέπειτα σε έργο του, η μαγεία αυτού του τόπου ώθησε τους ουρανούς να ανοίξουν και να τον υποδεχτούν. Τον είχε καταβάλει μια αίσθηση ότι το σώμα του καταρρέει και η ζωή έφευγε από μέσα του. Με το πέρασμα των χρόνων, έχουν καταγραφεί παρόμοια περιστατικά στα τοπικά νοσηλευτήρια της Τοσκάνης. Παρ’ όλ’ αυτά, το εν λόγω σύνδρομο δεν έχει ακόμη αναγνωρισθεί επισήμως με τις συζητήσεις για την πραγματική του ύπαρξη να συνεχίζονται ακόμη και σήμερα. Το σύνδρομο εμφανίζεται κυρίως σε άτομα που ενδιαφέρονται ή ασχολούνται με την τέχνη και χαρακτηρίζεται από ψυχολογική και σωματική ανησυχία, διάσπαρτες εμπειρίες, ακόμη και ψευδαισθήσεις. Μπορεί να εκδηλωθεί όταν ο πάσχων αντικρίσει ένα πολύ ογκώδες ή ελκυστικό έργο το οποίο είναι τοποθετημένο σε ένα πολύ ξεχωριστό χώρο. Εκείνη τη δεδομένη στιγμή μπορεί να εμφανίσει σύγχυση.

Το κάθε σύνδρομο κρύβει πίσω του τη δική του ιστορία. Κανείς μας δεν μπορεί να φανταστεί ότι μια όμορφη πόλη που θέλουμε να επισκεφτούμε, στο βάθος της ιστορίας συνδέεται με ένα σύνδρομο. Γεννάται μια αίσθηση εξερεύνησης κάθε που βρισκόμαστε σε ένα τέτοιο μέρος. Κανείς μας δεν μπορεί να φανταστεί περπατώντας στα σοκάκια τέτοιων πόλεων ότι ψάχνοντας λίγο περισσότερο την πιο γενική ιστορία της, θα μείνουμε άφωνοι με τις ανακαλύψεις μας.

Συντάκτης: Άντρη Χατζηγιάγκου
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη