Οι καληνύχτες των ζευγαριών

Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι περίεργη υπόθεση· όλοι μας, μέσες άκρες, έχουμε αφιερώσει ώρες απ’ τη ζωή μας σκεπτόμενοι τι είναι αυτό που κάνει μία σχέση επιτυχημένη ή αποτυχημένη αντίστοιχα. Είναι βέβαιο ότι ο καθένας από εμάς έχει καταλήξει σε διαφορετικά πορίσματα· αυτό έχει να κάνει με τις εσωτερικές ανάγκες που προσπαθούμε να καλύψουμε την εκάστοτε χρονική στιγμή -γι’ αυτό και τα πορίσματά μας μεταβάλλονται κατά τη διάρκεια της ζωής μας.

Θεωρώ, εν τούτοις, ότι –αν όχι όλοι–  οι περισσότεροι θα συμφωνήσουμε ότι η ρουτίνα καταστρέφει σταδιακά μία ερωτική σχέση. Δεν εννοώ, βέβαια, το πρόγραμμα το οποίο καλώς ή κακώς αναγκαζόμαστε να ακολουθούμε προκειμένου να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις μας· αναφέρομαι στη ρουτίνα που μας κουράζει και μας ξενερώνει –ακόμη κι αν είμαστε single– ωστόσο, ενίοτε, δεν μπαίνουμε στη διαδικασία να τη σπάσουμε.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, όταν η ρουτίνα έχει καταλάβει για τα καλά πια τη σχέση μας, οι περισσότερες κινήσεις μας, ακόμη κι οι αντιδράσεις μας ενδεχομένως, γίνονται μηχανικά. Όσο άσχημο κι αν ακούγεται δεν είμαστε εδώ για να κρίνουμε το γεγονός. Είναι πιο ωφέλιμο να ψάξουμε τα αίτια που προκαλούν το παραπάνω φαινόμενο και να αντιληφθούμε για ποιο λόγο οι άνθρωποι τείνουν να εισβάλουν σε μία καταστροφική γι’ αυτούς κατάσταση.

Σίγουρα, πολλοί πιστεύουν ότι η μόνη κατάληξη μίας μακροχρόνιας σχέσης είναι η ρουτίνα· θεωρούν δεδομένο ότι το ζευγάρι από ένα σημείο κι έπειτα δεν μπορεί να βρει περαιτέρω διεξόδους και καταλήγει να πνίγεται μέσα σε ένα τέλμα συνηθειών και γκρίνιας. Είναι δεδομένο ότι πολλά ζευγάρια λειτουργούν έτσι· γι’ αυτό, άλλωστε, τόσες σχέσεις καταλήγουν στο χωρισμό. Όμως, υπάρχουν φωτεινές εξαιρέσεις που σπάνε τον κανόνα.

Υπάρχουν άνθρωποι που, ακόμη και μετά από αρκετά χρόνια, διατηρούν τη ζωντάνια της σχέσης τους κι έχουν βρει τον τρόπο να συνδυάζουν το πρόγραμμά τους με την παρουσία του συντρόφου τους· δε λειτουργούν μηχανικά κι οι αντιδράσεις τους είναι όντως πραγματικές. Πώς, όμως, τα καταφέρνουν; Αυτό είναι ένα ερώτημα που η απάντησή του διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Όπως και να ‘χει, ας προσπαθήσουμε να αναλύσουμε ορισμένα παραδείγματα προς αποφυγήν, τα οποία ανταποκρίνονται σε αυτό που αποκαλούμε «ρουτίνιασμα».

Το πιο τρανταχτό παράδειγμα είναι ο τρόπος που εκφράζουμε την αγάπη μας και το ενδιαφέρον μας. O τόνος της φωνής μας όταν λέμε ορισμένες λέξεις υποδεικνύει αν μη τι άλλο τις προθέσεις μας. Παρατηρήστε π;vς λέει «σ’ αγαπώ» ένας άνθρωπος όταν είναι ερωτευμένος· σίγουρα ο τρόπος διαφέρει απ’ τον τρόπο που λέμε την ίδια ακριβώς λέξη σε έναν άνθρωπο του οικογενειακού μας περιβάλλοντος. Δεν υποτιμώ την οικογένεια –το αντίθετο μάλιστα– ωστόσο παρατηρήστε τη διαφοροποίηση στο συγκεκριμένο παράδειγμα.

Ένα άλλο φαινόμενο είναι αυτό της «καλημέρας και της καληνύχτας». Πόσο μηχανικά βγαίνουν οι λέξεις αυτές προς το σύντροφό μας μετά από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα;  Πολλοί, συχνά, τις αντιμετωπίζουν σαν αγγαρεία, λες και χτυπάνε κάρτα, λες κι αναγκάζονται κάθε μέρα να επαναλαμβάνουν τις ίδιες λέξεις, απλώς για να αποφύγουν γκρίνιες και καβγάδες. Σαν να φοβούνται ότι αν ξεχάσουν κάτι από αυτά που πρέπει να πουν, θα αποβληθούν απ’ την τάξη.

Επομένως, εντοπίζουμε ότι ο φόβος, που συχνά πηγάζει απ’ τη συνήθεια και τα συναισθήματα καθορίζουν την έκβαση μίας σχέσης. Ο φόβος της αποξένωσης, που συνήθως μας φέρνει πιο κοντά σ’ αυτήν κι η έλλειψη συναισθημάτων, η οποία υποκρύπτεται εξ αιτίας της συνήθειας.

Παρ’ όλα αυτά, είναι στο χέρι μας να εντοπίσουμε τι καταστρέφει μία σχέση –τη δική μας σχέση– και να το διώξουμε μακριά· όχι από φόβο, αλλά από πραγματική επιθυμία να τη διατηρήσουμε.