Σήμερα θα μιλήσουμε για εκείνο το συναίσθημα που όσο περισσότερο παίρνεις άλλο τόσο θες και να δίνεις. Θα μιλήσουμε για εκείνο το ανιδιοτελές, πανέμορφο πράγμα που νιώθουμε για κάποιον ό,τι σχέση κι αν έχουμε μαζί του. Κι αν σήμερα δε γράφει το ημερολόγιο 14 Φεβρουαρίου, εμείς ξέρουμε πάντα να μιλάμε στη γλώσσα του έρωτα κι αυτό θα κάνουμε κι απόψε.
Χιλιάδες χρόνια πριν, μέσα από βιβλία και γραφήματα, ανακαλύφθηκε πως οι αρχαίοι Έλληνες είχαν χαρίσει στην «αγάπη» 7 διαφορετικά ονόματα. Προφανώς επειδή η αγάπη δεν μπορεί να έχει μοναχά μια ταυτότητα. Πάντοτε θα έχει έναν και μοναδικό παραλήπτη και δεν εννοώ πως αγαπάμε μοναχά έναν άνθρωπο, μα τον κάθε άνθρωπο τον αγαπάμε αλλιώτικα. Άλλους πολύ, άλλους λίγο περισσότερο, κάποιους ερωτικά, κάποιους άλλους φιλικά, αυτόν μέχρι θανάτου κι εκείνη χωρίς όρια.
Απόψε λοιπόν θα αναλύσουμε τα 7 διαφορετικά ονόματα που μας έδωσαν οι αρχαίοι Έλληνες για την αγάπη, που τα χρησιμοποιούμε αλλά θεωρούμε πως η ερμηνεία τους είναι διαφορετική επειδή διαφέρουν κι ως λέξεις. Όχι όμως πια.
Έρως
Πολλοί προσπάθησαν να του δώσουν μια ερμηνεία χωρίς να το πετύχουν ποτέ σε απόλυτο βαθμό. Μέχρι που κατάφεραν να τον ταυτοποιήσουν γιατί αντιλήφθηκαν κάτι πολύ βασικό. Τη δύναμή του. Γι΄ αυτό έκαναν την αγάπη Θεό και τον ονόμασαν, Έρως. Τα χρόνια που ακολούθησαν γι’ αυτόν ήταν ενοχικά, κατηγορηματικά και στιγματίστηκε από όλους γιατί εξαιτίας του προκλήθηκαν πόλεμοι, χάθηκαν ζωές κι άλλαξε ολοκληρωτικά το νόημα του κόσμου. Κι όλα αυτά γιατί ποτέ κανείς δεν κατάφερε να πάρει τη δύναμή του, όσο κι αν προσπάθησε. Γι’ αυτό λένε πως ο έρωτας πονάει, μα πονάει γλυκά. Ο έρωτας λοιπόν, όπως τον αποκαλούμε εδώ και αιώνες είναι το όνομα που δόθηκε στην ερωτική αγάπη, αυτήν που χαρακτηρίζεται από απόλυτο πάθος κι έλξη.
Φιλία
Η φιλία λοιπόν, δε συνοδεύεται από μια απλή περιγραφή που χαρακτηρίζει τη σχέση μεταξύ δύο ή και περισσότερων ανθρώπων. Φιλία είναι το 2ο όνομα που χάρισαν οι αρχαίοι Έλληνες για να περιγράψουν την αγάπη που νιώθουμε για ανθρώπους που ενώ δεν τους βλέπουμε ερωτικά, τρέφουμε γι’ αυτούς βαθιά συναισθήματα. Η ονομασία αυτή λοιπόν δόθηκε για να ερμηνεύουμε με μια λέξη μόνο την αυθεντική και πολύ στενή σχέση που έχουμε με εκείνους τους ανθρώπους που αποκαλούμε φιλαράκια μας.
Στοργή
Η στοργή είναι η άνευ όρων αγάπη, η αγάπη που προσφέρεται απλόχερα χωρίς κανένα αντάλλαγμα. Η αγάπη λοιπόν ακούει και στο όνομα Στοργή κι αυτό γιατί θέλησαν οι άνθρωποι να βρουν μια λέξη που να περιγράφει όλο αυτό το συναίσθημα που αγαπάς κάποιον απλώς «έτσι», μη θέλοντας τίποτα περισσότερο πέρα από την ευτυχία του. Είναι το είδος αγάπης που είναι πιο συμπονετικό, που δε μετριέται, δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος. Είναι το είδος αγάπης που κυριαρχεί και περιγράφει συνήθως τις οικογενειακές σχέσεις.
Φιλαυτία
Η όχι και τόσο θετικά δοσμένη ονομασία της αγάπης είναι αυτή της φιλαυτίας. Η φιλαυτία είναι η ονομασία που αντανακλά την αγάπη που έχουμε για τον εαυτό μας η οποία όμως ξεπερνάει τα όρια σε τέτοιο βαθμό, που βρίσκει απόλυτη ισορροπία –θα έλεγε κανείς- με τον ναρκισσισμό και τον εγωισμό. Η ερμηνεία αυτού του ονόματος, δεν περιγράφει την αγάπη που οφείλουμε να δείχνουμε προς τον εαυτό μας, αλλά αυτήν που υπερβαίνει κατά πολύ την αρέσκειά μας αυτή κι από αγάπη γίνεται παθητική λατρεία.
Ξενία
Γνωστή λέξη έτσι; Όχι μόνη της όμως. Η ξενία είναι το δεύτερο συνθετικό της λέξης φιλοξενία που χρησιμοποιούμε σήμερα για να περιγράψουμε τη μεταχείριση που προσφέρεται από τους ντόπιους κατοίκους ενός τόπου προς αυτούς που είναι απλοί ταξιδιώτες. Πολλές χώρες φημίζονται λοιπόν για τη φιλοξενία τους και η Ελλάδα, μιας κι από εδώ βαφτίστηκε ως τέτοια, από τους αρχαίους Έλληνες, αντιπροσωπεύει επάξια την ονομασία αυτή. Με το πέρας τον χρόνων η Ξενία εξαπλώθηκε κι ως χαρακτηρισμός για απλές επισκέψεις σε ένα σπίτι φιλικό, ένα τραπέζι, χωρίς να πρέπει ο αποστολέας κι ο παραλήπτης να είναι άγνωστοι μεταξύ τους.
Πράγμα
Κι όμως αυτή η απλή λέξη που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε ένα άψυχο αντικείμενο, έχει δοθεί από τους αρχαίους Έλληνες για να περιγράφει αυτό που νιώθουμε για κάτι που έχουμε δημιουργήσει. Ο άνθρωπος, είναι ο εφευρέτης αμέτρητων πραγμάτων και η δημιουργία τους αυτή χαρακτηρίζεται και περικλείεται από εκείνο το δυνατό συναίσθημα. Γι’ αυτό πολλές φορές έχουμε ένα συναισθηματικό δέσιμο με μερικά πράγματα κι αυτό δεν είναι τίποτα περισσότερο πέρα από την ανάγκη μας για να δώσουμε λόγο ύπαρξης σε κάτι άψυχο.
Αφοσίωσις
Η αφοσίωσης είναι ακόμη μια ονομασία που δόθηκε για την αγάπη. Εδώ νομίζω δε χωράνε και πολλά λόγια, η αφοσίωση είναι μια λέξη η οποία μετουσιώνει κορμί και πνεύμα σε μια μόνο πράξη· Την απόλυτη αφοσίωσή μας σε έναν άνθρωπο ή κάτι που μας γεμίζει πνευματικά. Όταν αφοσιώνεσαι σε κάποιον ή κάτι, πάει να πει πως αποπνέεις αισθήματα πίστης, σεβασμού κι ανιδιοτέλειας. Είμαστε άρρηκτα συνδεδεμένοι με αυτό άρα κι αφοσιωμένοι έτσι ώστε να μην προδώσουμε με κάποιον τρόπο το συναίσθημά μας αυτό προς εκείνο το «κάτι», είτε αυτό λέγεται σχέση, οικογένεια, άθλημα, εργασία.
Αγάπη
Και το όνομα αυτής, Αγάπη! Η αγάπη που όσο κι αν λαβωθεί από λάθος πράξεις μας, μένει πάντα ακέραια, σταθερή, ατόφια. Η αγάπη είναι το όνομα που κάποιοι βροντοφωνάζουν, το όνομα που άλλοι σιγοψιθυρίζουν κι είναι εκείνη που άλλοι επικαλούνται για να μη νιώθουν ποτέ μόνοι. Κι όμως, η αγάπη, είναι από τις λέξεις που δεν έχουν ετυμολογική προέλευση. Μοναχά πρόσφατα και πιο συγκεκριμένα το 1991, προσπάθησαν να δώσουν μια εξήγηση στη λέξη αγάπη χωρίζοντας τις συλλαβές τις ως εξής: «αγά (ν)» που σημαίνει «πολύ» και «πα» που σημαίνει «προστατεύω». Έκτοτε, δεν έχει δοθεί κάποια άλλη ετυμολογική επεξήγηση της συγκεκριμένης λέξης κι έτσι πορευόμαστε με το πιο πάνω συμπέρασμα· ότι «αγαπώ» σημαίνει «προστατεύω πολύ».
Κι όπως είδαμε, τα αρχαιότερα χρόνια μας αποδεικνύουν ότι κανένας δε μένει χωρίς να αγαπήσει και να αγαπηθεί. Το τι αλλάζει, είναι ο τρόπος και η διάσταση που δίνεις σ’ αυτό το συναίσθημα. Η αγάπη λοιπόν, βαφτίστηκε με όλα αυτά τα διαφορετικά μεταξύ τους ονόματα, έχοντας όμως όλα έναν βασικό πυλώνα· Την αγάπη ως έμπρακτο συναίσθημα!
Κι αν απόψε καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η «αγάπη» είναι μια λέξη που δεν μπορεί να εξηγηθεί ετυμολογικά, ίσως γι’ αυτό κι εμείς να μην μπορέσουμε ποτέ να εξηγήσουμε με λόγια αυτό το συναίσθημα, παρά μόνο με πράξεις. Γι’ αυτό από τώρα και στο εξής, τα «σ ’αγαπώ» σας, μην τα σκορπάτε από την άκρη της γλώσσας, δείξτε τα μονάχα.
Συντάκτης: Τζένη Άστρα
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
