Τετράποδοι θεραπευτές

Έχει αποδειχθεί εδώ και χρόνια απ’ την ιατρική κοινότητα πως η ψυχολογία ενός ανθρώπου παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία του, καθώς δεν είναι λίγα τα ψυχοσωματικά νοσήματα και δεν είναι λίγες οι φορές που μια καλή διάθεση βοήθησε στην ανάρρωση ενός ασθενούς. Ευρέως γνωστή είναι, επίσης, κι η συναισθηματική σύνδεση στη σχέση ζώων-ανθρώπων και συγκεκριμένα σκύλων-ανθρώπων. Όλο και περισσότεροι αποφασίζουν να υιοθετήσουν ένα σκυλάκι, άλλοι για φύλακα και για να νιώθουν ασφαλείς, άλλοι για να μάθουν στα παιδιά τους να σέβονται τα ζώα, μα όλοι για τη συντροφιά που ένα τέτοιο πλάσμα είναι ικανό να προσφέρει. Μέσα στα πολλά οφέλη τους, οι σκύλοι προσφέρουν πλέον τη βοήθειά τους κι ως θεραπευτές.

Σε πολλές χώρες του εξωτερικού και δειλά πια και στη χώρα μας, θα συναντήσεις σε νοσοκομεία παίδων κι όχι μόνο αυτό το νέο είδος θεραπείας, με τη βοήθεια κατάλληλα εκπαιδευμένων ζώων. Τα σκυλιά αυτά προσφέρουν συντροφικότητα, δίνουν αβίαστα αγάπη και γεννούν πολλά αυθόρμητα χαμόγελα αλλά κι ελπίδα. Ακόμη ενθαρρύνουν τον εκάστοτε ασθενή να δραστηριοποιηθεί και τον καλούν για παιχνίδι.

Τα ζωάκια κι οι άνθρωποι αυτοί διασκεδάζουν και ταυτόχρονα βελτιώνουν την ψυχολογία τους. Πετυχαίνεται, δηλαδή, έμμεσα κι η βελτίωση της υγείας κι η ποιότητα ζωής των ατόμων που χρήζουν βοήθειας.

Παιδιά κι ενήλικες με αναπηρίες, πάσχοντες από χρόνιες ή ανίατες νόσους, ψυχικά ασθενείς, ηλικιωμένοι και πρώην εξαρτημένοι έχουν βρει μια εναλλακτική συμπληρωματική μορφή θεραπείας κι ανανέωσης της ζωής τους. Αν κάποιος δεν μπορεί να φιλοξενήσει ένα σκύλο στο σπίτι του, οι κηδεμόνες κι εκπαιδευτές τους διατίθενται να βρίσκονται στις εγκαταστάσεις των εξειδικευμένων οργανώσεων, παρουσία συνήθως και του ειδικού που παρακολουθεί την εκάστοτε περίπτωση. Ακόμη, οι κηδεμόνες των ζώων επισκέπτονται ιδρύματα και νοσοκομεία, αλλάζοντας τελείως το ψυχρό κλίμα των χώρων αυτών.

Μελέτες έχουν δείξει πως η επαφή με τα ζώα μας κάνει πιο κοινωνικούς κι εξωστρεφείς, βελτιώνει τις κοινωνικές δεξιότητες και την αυτοπεποίθησή μας, μειώνει το άγχος και παρέχει ηρεμία κι ασφάλεια. Η συμμετοχή της οικογένειας του ατόμου στη συνάντησή του με τον σκύλο μπορεί να βελτιώσει ακόμα και τις μεταξύ τους σχέσεις και την επικοινωνία τους.

Η βοήθεια που προσφέρουν στην κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, αλλά όλες με το ίδιο θετικό αποτέλεσμα. Στους ηλικιωμένους, για παράδειγμα, αναπτύσσουν το αίσθημα της συντροφικότητας, δίνοντάς τους και πάλι ενέργεια και κάνοντάς τους να αισθάνονται λιγότερο μόνοι. Σε ανθρώπους με κατάθλιψη επαναφέρουν το χαμόγελο με τα νάζια και τα παιχνίδια τους, τροφοδοτώντας λίγες αισιόδοξες σκέψεις. Στα παιδιά χαρίζουν εξωστρέφεια και κοινωνικότητα, ενθουσιασμό και μια διέξοδο απ’ το πρόβλημά τους και τη θλίψη τους.

Οι οργανώσεις με σκύλους θεραπείας πηγαίνουν σε ιδρύματα, επισκέπτονται νοσοκομεία και δέχονται συχνά εθελοντές στις βάσεις τους. Στο 27ο Ιατρικό Συνέδριο Ενόπλων Δυνάμεων, η υπολοχαγός ψυχολόγος κα Ε. Τσαλκιτζή παρουσίασε τα αποτελέσματα απ’ τη δράση ενός τέτοιου προγράμματος στο 424 Στρατιωτικό Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα, μετά από επτά συνεδρίες σε διάστημα δύο εβδομάδων, οι ασθενείς ήταν πιο ήρεμοι και τους ήταν ευκολότερο να εκδηλωθούν, να μιλήσουν και να εκφραστούν γενικότερα. Τα συμπεράσματα της ψυχολόγου κατέληξαν πως με τη συγκεκριμένη θεραπεία –συμπληρωματικά με την κλασική ψυχοθεραπεία– μειώνονται οι ορμόνες τους άγχους, αυξάνεται η κινητικότητα κι η θέληση για ζωή, συμβάλλοντας σημαντικά και στην επικοινωνία.

Ανεξαρτήτως ράτσας, μεγέθους και χρώματος μπορεί να εκπαιδευτεί ένας σκύλος γι’ αυτό τον σκοπό. Φτάνει να ‘ναι φιλικός, να δέχεται την πολυκοσμία και το λουρί του, να ‘ναι κοινωνικός και να ‘χει ήδη τη βασική εκπαίδευση για συμβίωση σε σπίτι. Ακόμη, χρειάζεται να μην αγχώνεται εύκολα και να ‘ναι εξοικειωμένος με αντικείμενα όπως αμαξίδια και μπαστούνια.

Μέχρι σήμερα στην Ελλάδα έχουμε συνηθίσει την εικόνα ενός σκύλου ως οδηγό ενός τυφλού ατόμου. Στο Ηνωμένο Βασίλειο το έχουν προχωρήσει ένα βήμα παραπάνω κι έχουν σκύλους ως οδηγούς κωφών ατόμων. Λέγονται «Σκύλοι Ακοής» κι εκπαιδεύονται ώστε να ειδοποιούν τον κηδεμόνα τους ανταποκρινόμενοι σε ήχους όπως το κουδούνι ή το τηλέφωνο, αγγίζοντάς τον κάθε φορά σε άλλο σημείο του σώματός του.

Ήρθε η ώρα να συνηθίσουμε και στην ιδέα ενός σκύλου θεραπευτή. Το αποτέλεσμα, άλλωστε, ικανοποιεί όλες τις πλευρές, αφού θα περάσει καλά το σκυλάκι και θα βοηθηθεί ένας άνθρωπος. Win-win.